Operacje

1. Wskazania

Wydłużanie kości przedramienia na aparacie zewnętrznym wskazane jest głównie u pacjentów z wrodzonymi niedorozwojami kości promieniowej lub łokciowej (np. hemimelia promieniowa), nierównością długości kończyn wynikającą z wad wrodzonych, stanów pourazowych lub przebytych infekcji kostnych, które zahamowały prawidłowy wzrost kości. Zabieg zalecany jest także w przypadku zaburzenia proporcji przedramienia wpływającego negatywnie na funkcję ręki.

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym. Chirurg dokonuje przecięcia kości przedramienia (osteotomii) w precyzyjnie określonym miejscu. Następnie mocuje aparat zewnętrzny (najczęściej typu Hexapod lub monolateralny) za pomocą specjalnych drutów Kirschnera lub śrub Schanza, stabilizujących kości. Po około 5–7 dniach rozpoczyna się stopniowe, kontrolowane rozciąganie kości, najczęściej w tempie około 0,5–1 mm dziennie, aż do uzyskania zaplanowanej długości. Po zakończeniu fazy wydłużania następuje faza konsolidacji, podczas której nowa tkanka kostna dojrzewa i mineralizuje się.

3. Zalety

•  Możliwość precyzyjnego i kontrolowanego wydłużenia kości.
• Korekcja deformacji kątowych i rotacyjnych.
• Mała inwazyjność zabiegu, minimalne ryzyko uszkodzenia tkanek miękkich.
• Szerokie możliwości regulacji tempa i długości wydłużania w trakcie leczenia.

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodkach wyspecjalizowanych w leczeniu deformacji kończyn, takich jak Paley European Institute, często stosowane są modyfikacje obejmujące:

• Wykorzystanie zaawansowanych aparatów zewnętrznych typu Hexapod, umożliwiających jednoczesną korekcję deformacji w trzech płaszczyznach przestrzennych.
• Modyfikację protokołów rehabilitacyjnych i opieki pooperacyjnej, polegającą na szybkim wdrożeniu fizjoterapii funkcjonalnej, dzięki czemu minimalizowane jest ryzyko przykurczów i utraty funkcji kończyny.
•  Wprowadzenie nowoczesnych technik wspomagania regeneracji kości, takich jak stosowanie czynników wzrostu i terapii biologicznych, które przyspieszają proces konsolidacji i regeneracji kości.

5. Rekonwalescencja

Rekonwalescencja jest długotrwała i zależy od długości planowanego wydłużenia oraz wieku pacjenta. Średni okres leczenia aparatem zewnętrznym wynosi około 4–6 miesięcy (okres aktywnego wydłużania plus konsolidacja kości). Podczas tego czasu pacjent pozostaje pod ścisłą kontrolą lekarską. Bardzo ważnym elementem rekonwalescencji jest intensywna rehabilitacja ruchowa oraz terapia zajęciowa, które minimalizują ryzyko powikłań takich jak przykurcze stawowe, osłabienie mięśni czy ograniczenie funkcji kończyny. Po zakończeniu leczenia aparatem zewnętrznym często konieczne jest dalsze wsparcie ortopedyczne, rehabilitacyjne i kontrolne przez okres kilku miesięcy

Rekonstrukcja zwichniętego stawu promieniowo-ramiennego w MHE (Mnogiej Chrzęstniakowatości Kostnej)

1. Wskazania

Zabieg rekonstrukcji stawu promieniowo-ramiennego w przebiegu mnogiej chrzęstniakowatości kostnej (MHE) jest wskazany w sytuacji bolesnego, przewlekłego zwichnięcia lub podwichnięcia głowy kości promieniowej. Zwichnięcie takie może powodować ból, ograniczenie ruchomości, deformację estetyczną kończyny górnej oraz postępującą dysfunkcję łokcia, co wpływa na jakość życia pacjenta. Interwencja jest zalecana szczególnie wtedy, gdy leczenie zachowawcze jest nieskuteczne, a zmiany mają postępujący charakter.

2. Przebieg

Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym. Zabieg rozpoczyna się od dostępu chirurgicznego umożliwiającego dokładną ocenę stawu promieniowo-ramiennego oraz resekcję patologicznych wyrośli chrzęstno-kostnych, które są przyczyną zwichnięcia. Następnie przeprowadzana jest osteotomia korekcyjna kości łokciowej i promieniowej, przywracająca prawidłową anatomię stawu i umożliwiająca repozycję głowy kości promieniowej. Zależnie od stopnia uszkodzenia więzadeł, mogą być również wykonywane rekonstrukcje więzadłowe przy użyciu przeszczepów tkankowych lub materiałów syntetycznych. Zabieg kończy stabilizacja osteotomii za pomocą drutów Kirschnera, śrub lub płytek kostnych.

3. Zalety

•  Przywrócenie funkcji stawu: Rekonstrukcja umożliwia przywrócenie prawidłowej anatomii stawu promieniowo-ramiennego, zwiększa zakres ruchów i poprawia funkcję kończyny.
•  Redukcja bólu: Usunięcie wyrośli kostnych i repozycja głowy kości promieniowej znacząco zmniejszają dolegliwości bólowe.
•  Zapobieganie wtórnym deformacjom: Zabieg pozwala uniknąć dalszego postępu deformacji kończyny górnej i zabezpiecza przed zmianami zwyrodnieniowymi.

4. Autorskie modyfikacje

W ramach autorskich modyfikacji operacji stosowane są:

•  Autorski program postępowania opublikowany w literaturze światowej. Na podstawie naszego doświadczenia opracowaliśmy indywidualne kryteria kwalifikacji do zabiegu operacyjnego oraz szczegółowy protokół jego wykonania. Przestrzenne zagięcie kości łokciowej przekraczające 30 stopni stanowi punkt odcięcia, przy którym należy rozważyć interwencję chirurgiczną.
•  Minimalnie inwazyjny dostęp: Ograniczenie rozległości cięcia chirurgicznego dzięki zastosowaniu technik artroskopowych lub minimalnie inwazyjnych dostępów, co poprawia gojenie i redukuje ryzyko powikłań.
•  Biologiczne metody wspomagające gojenie: Zastosowanie koncentratu komórek macierzystych lub czynników wzrostu, przyspieszających regenerację tkanek miękkich oraz gojenie kostne.

5. Rekonwalescencja

Bezpośrednio po operacji pacjent pozostaje przez kilka dni w szpitalu. Kończyna górna jest unieruchomiona na okres około 4-6 tygodni, a następnie wdrażana jest intensywna rehabilitacja. Program rehabilitacyjny obejmuje ćwiczenia zwiększające zakres ruchu, wzmacniające mięśnie oraz poprawiające stabilność stawu. Pełna rekonwalescencja trwa zwykle od 3 do 6 miesięcy, przy czym powrót do pełnej aktywności jest możliwy najczęściej po około 6 miesiącach od zabiegu. W tym czasie pacjent regularnie pozostaje pod kontrolą lekarza prowadzącego.

Uwolnienie syndaktylii palców

1. Wskazania

Operacja uwolnienia syndaktylii palców wskazana jest u pacjentów z wrodzonym lub nabytym zrostem palców dłoni lub stopy, prowadzącym do ograniczenia ruchomości, zaburzenia funkcjonalnego kończyny lub powodującym problemy natury estetycznej. Zabieg zaleca się szczególnie, gdy syndaktylia utrudnia prawidłowy rozwój funkcji ręki, np. chwytu lub precyzyjnych ruchów palców, jak również w przypadkach zrostów, które mogą powodować deformacje rosnących kości palców.

2. Przebieg

Operacja polega na chirurgicznym rozdzieleniu połączonych palców. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym z użyciem opaski uciskowej dla zmniejszenia krwawienia. Chirurg precyzyjnie rozcina skórę, miękkie tkanki oraz błony łączące palce, formując płaty skórne typu „Z” lub „zygzakowate”, które zapewniają odpowiednie pokrycie ran po rozdzieleniu. W przypadku większych ubytków skóry stosowane są przeszczepy skóry pobrane z innych miejsc ciała (najczęściej okolicy pachwiny lub przedramienia). Po zakończeniu zabiegu zakładany jest opatrunek ochronny lub specjalistyczny gips zabezpieczający palce w prawidłowej pozycji.

3. Zalety

•  Poprawa funkcji ręki i zakresu ruchu palców.
•  Lepsze wyniki estetyczne, ograniczenie widoczności blizn dzięki technice odpowiedniego formowania płatów skóry.
•  Uniknięcie lub zmniejszenie ryzyka rozwoju wtórnych deformacji kostnych i stawowych.
• Polepszenie jakości życia i samodzielności pacjenta, szczególnie istotne u dzieci w okresie rozwoju.

4. Autorskie modyfikacje

Chirurdzy mogą stosować własne modyfikacje operacji syndaktylii, w tym techniki mikrochirurgiczne umożliwiające precyzyjne uwolnienie i zabezpieczenie naczyń oraz nerwów palców. Niektórzy specjaliści stosują również biologiczne materiały zastępcze (np. matryce skórne) redukujące potrzebę stosowania przeszczepów skóry, co zmniejsza uraz operacyjny, przyspiesza gojenie oraz poprawia wygląd kosmetyczny rany.

5. Rekonwalescencja

Okres rekonwalescencji trwa zwykle od 4 do 8 tygodni. W tym czasie ważna jest właściwa pielęgnacja ran, regularna zmiana opatrunków oraz unikanie intensywnego wysiłku kończyny. Fizjoterapia ręki rozpoczyna się jak najwcześniej po zabiegu, celem zapobiegania zrostom oraz poprawy zakresu ruchu palców. Całkowity powrót funkcji, siły oraz ruchomości może wymagać dłuższej rehabilitacji, szczególnie przy skomplikowanych zrostach lub przy zastosowaniu przeszczepów skóry. Regularne kontrole pozwalają na ocenę efektów leczenia oraz wczesne wykrycie ewentualnych powikłań.

Oto ogólny opis zabiegu rekonstrukcyjnego stosowanego we wrodzonym zwichnięciu stawu biodrowego (WZSb) z jednoczasową osteotomią kości biodrowej, rekonstrukcją więzadła głowy kości udowej, rekonstrukcją torebki stawowej oraz osteotomią kości udowej, rozpisany według wskazanych paragrafów:

1. Wskazania

Zabieg przeznaczony jest dla dzieci z wrodzonym zwichnięciem stawu biodrowego, u których nie doszło do prawidłowego rozwoju panewki i głowy kości udowej. Wskazaniem do operacji jest niestabilność lub trwałe zwichnięcie biodra, które nie zostało skutecznie leczone zachowawczo (np. ortezami) lub operacyjnie we wcześniejszym okresie życia. Celem operacji jest przywrócenie centrowania głowy kości udowej w panewce i stworzenie warunków do prawidłowego rozwoju biodra.

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Składa się z kilku etapów:

•  Otwarta repozycja stawu biodrowego – chirurg uwalnia głowę kości udowej i wprowadza ją do panewki stawowej.
•  Rekonstrukcja więzadła głowy kości udowej – odbudowuje się struktury stabilizujące staw (tzw. więzadło obłe), aby poprawić stabilność biodra.
•  Rekonstrukcja torebki stawowej – torebka stawowa zostaje zmniejszona (tzw. kapsulorafia), co zwiększa stabilność biodra.
•  Osteotomia kości biodrowej (zwykle typu Saltera, Dega lub Pembertona) – zmienia się ustawienie panewki, aby lepiej przykrywała głowę kości udowej.
•  Osteotomia kości udowej (zwykle skrócenie i/lub zmiana osi) – poprawia się długość i ustawienie kości udowej, by uniknąć nadmiernego napięcia na staw.

3. Zalety

•  Odzyskanie anatomicznego ustawienia stawu biodrowego.
•  Zapobieganie wtórnym zmianom zwyrodnieniowym i kulawieniu.
•  Poprawa biomechaniki miednicy i chodu.
•  Możliwość prowadzenia normalnej aktywności fizycznej w przyszłości.
•  Zmniejszenie ryzyka potrzeby protezoplastyki stawu biodrowego w młodym wieku.

4. Autorskie modyfikacje

W zależności od doświadczenia ośrodka i konkretnego przypadku, możliwe są modyfikacje:

•  Stosowanie nowoczesnych implantów (płyty kątowe, bioresorbowalne szwy i kotwice).
•  Intraoperacyjne monitorowanie naczyń i nerwów.
•  Jednoczesne wydłużenie ścięgien, jeśli występuje przykurcz.
• Techniki minimalnie inwazyjne przy osteotomiach z użyciem fluoroskopii.
• Autorska metoda stabilizacji więzadła obłego w celu lepszej centralizacji głowy.

5. Rekonwalescencja

•  Pacjent pozostaje w opatrunku gipsowym typu hip-spica przez 4–6 tygodni.
•  Po zdjęciu gipsu rozpoczyna się fizjoterapia ukierunkowana na poprawę zakresu ruchu i wzmacnianie mięśni.
•  Obciążenie kończyny wprowadza się stopniowo po 6–8 tygodniach.
• Powrót do pełnej aktywności zajmuje zwykle od 6 do 12 miesięcy.
•  Wskazane regularne kontrole radiologiczne w celu monitorowania rozwoju stawu biodrowego.

1. Wskazania

Policyzacja to zabieg operacyjny polegający na przeniesieniu palca wskaziciela w miejsce kciuka, stosowany w sytuacjach wrodzonego braku kciuka (aplazji) lub w przypadku jego niedorozwoju (hipoplazji). Operacja jest wskazana szczególnie wtedy, gdy kciuk nie może pełnić swojej funkcji chwytnych lub gdy pacjent urodził się całkowicie bez kciuka. Celem jest poprawa funkcjonalności dłoni, zwłaszcza możliwości chwytu precyzyjnego i siłowego.

2. Przebieg

Policyzacja obejmuje przeniesienie i odpowiednie ustawienie palca wskaziciela w miejsce kciuka. Podczas zabiegu chirurg wykonuje specjalistyczne cięcia skórne oraz kostne, następnie dokonuje skrócenia i rotacji kości wskaziciela, aby jak najlepiej odtworzyć funkcję kciuka. Przeprowadzana jest również rekonstrukcja nerwów, naczyń krwionośnych, mięśni i ścięgien w celu zapewnienia jak największej ruchomości i czucia w nowopowstałym kciuku. Operacja wymaga wysokiej precyzji i trwa zazwyczaj od 2 do 4 godzin.

3. Zalety

Główną zaletą policyzacji jest istotne polepszenie funkcji dłoni i jakości życia pacjenta. Zabieg ten umożliwia chwyty precyzyjne, które byłyby niemożliwe bez odpowiednio funkcjonującego kciuka. Dodatkowo poprawia się wygląd kosmetyczny ręki, co korzystnie wpływa na akceptację społeczną i komfort psychiczny pacjentów.

4. Autorskie modyfikacje

Wiele ośrodków specjalistycznych stosuje własne, autorskie modyfikacje techniki policyzacji, takie jak zmienione techniki cięć skórnych, szczególne metody rekonstrukcji ścięgien i mięśni czy dodatkowe procedury stabilizacji kostnej. Jedną z popularnych autorskich modyfikacji jest metoda Buck-Gramcko, która kładzie duży nacisk na optymalne ustawienie palca oraz precyzyjne odtworzenie aparatu mięśniowo-ścięgnistego w celu zapewnienia lepszej funkcji ruchowej.

5. Rekonwalescencja

Okres rekonwalescencji po policyzacji obejmuje unieruchomienie operowanej dłoni na okres około 4-6 tygodni, w celu zapewnienia prawidłowego gojenia. Następnie wdrażana jest intensywna rehabilitacja, obejmująca ćwiczenia usprawniające chwyt oraz poprawiające ruchomość i siłę nowego kciuka. Całkowity powrót do pełnej sprawności zajmuje zazwyczaj od 3 do 6 miesięcy, w zależności od wieku pacjenta i zakresu wykonanych działań operacyjnych. Regularne kontrole u specjalisty są niezbędne w celu monitorowania wyników leczenia.

1. Wskazania

Osteotomia VDRO (Varus Derotation Osteotomy) kości udowej wskazana jest przede wszystkim w leczeniu dzieci i młodzieży z dysplazją stawu biodrowego, niestabilnością stawu biodrowego, podwichnięciami i zwichnięciami bioder, często wtórnymi do mózgowego porażenia dziecięcego (MPD). Zabieg wykonuje się również przy deformacjach rotacyjnych kończyny dolnej, zaburzeniach osi mechanicznej kości udowej oraz wadach postawy wynikających z nieprawidłowego ustawienia biodra.

2. Przebieg

Zabieg VDRO polega na chirurgicznym przecięciu kości udowej, najczęściej w jej bliższym odcinku, oraz korekcji ustawienia kończyny w dwóch głównych płaszczyznach – w płaszczyźnie czołowej (wprowadzenie kości w ustawienie szpotawe, czyli varus) oraz poprzecznej (derotacja kości, czyli zmniejszenie nieprawidłowego skręcenia). Po dokonaniu odpowiedniego ustawienia kości femoralnej stabilizuje się ją za pomocą implantów metalowych (najczęściej płytki kątowe, śruby lub specjalistyczne systemy pediatryczne typu blade-plate). Operacja przeprowadzana jest w pełnej narkozie i trwa około 1-2 godzin.

3. Zalety

•  Poprawa stabilności i pokrycia głowy kości udowej przez panewkę stawu biodrowego.
•  Korekcja osi kończyny dolnej, poprawiająca biomechanikę chodu.
•  Zmniejszenie ryzyka rozwoju zwyrodnienia biodra w późniejszym życiu.
•  Znaczna poprawa komfortu życia pacjenta poprzez eliminację bólu i poprawę funkcji ruchowej.

4. Autorskie modyfikacje

Do najczęściej stosowanych autorskich modyfikacji VDRO należą:

•  Zastosowanie osteosyntezy płytkami z możliwością regulacji kąta oraz stopnia rotacji, umożliwiające precyzyjniejszą korekcję deformacji.
•  Połączenie osteotomii VDRO z dodatkowymi zabiegami na tkankach miękkich (np. wydłużeniem przywodzicieli lub uwolnieniem torebki stawowej), co poprawia wyniki funkcjonalne.
•  Zastosowanie minimalnie inwazyjnych technik operacyjnych celem ograniczenia urazu tkanek miękkich, zmniejszenia ryzyka powikłań i skrócenia okresu rekonwalescencji.

5. Rekonwalescencja

Okres rekonwalescencji po zabiegu VDRO trwa zazwyczaj od 6 do 12 tygodni. Początkowo pacjent korzysta z unieruchomienia w postaci szyny, opatrunku gipsowego lub ortezy, zależnie od wskazań chirurga. Rehabilitacja zaczyna się w pierwszych dniach po operacji, obejmuje ćwiczenia izometryczne, stopniowe obciążanie kończyny oraz naukę prawidłowego chodu z wykorzystaniem kul lub balkonika. Pełny powrót do aktywności fizycznej uzyskuje się zwykle po 3-6 miesiącach od zabiegu, zależnie od tempa gojenia się kości i indywidualnych predyspozycji pacjenta.

1. Wskazania

Osteotomia podpórcza kości udowej jest wskazana przede wszystkim w przypadku dysplazji stawu biodrowego, choroby Perthesa, deformacji osi kończyny dolnej oraz w leczeniu zmian zwyrodnieniowych wynikających z wadliwej mechaniki stawu biodrowego. Głównym celem operacji jest korekcja nieprawidłowej osi obciążenia kończyny, poprawa pokrycia głowy kości udowej oraz zmniejszenie ryzyka progresji zmian zwyrodnieniowych.

2. Przebieg

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym lub podpajęczynówkowym. Chirurg wykonuje kontrolowane przecięcie (osteotomię) kości udowej na wysokości międzykrętarzowej. Następnie przeprowadzana jest odpowiednia korekcja osi kości udowej, która może obejmować zmianę kąta szyjkowo-trzonowego (wariantyzacja), rotację lub przesunięcie fragmentów kostnych w celu uzyskania lepszego pokrycia głowy kości udowej przez panewkę. Po ustawieniu właściwej pozycji fragmentów kość jest stabilizowana za pomocą specjalnych płytek, śrub lub gwoździ śródszpikowych. Operacja kończy się kontrolą RTG, która potwierdza poprawne ustawienie fragmentów kostnych oraz implantów.

3. Zalety

•  Zmniejszenie dolegliwości bólowych poprzez poprawę mechaniki stawu biodrowego.
•  Zahamowanie progresji zmian zwyrodnieniowych.
•  Poprawa stabilności i zakresu ruchomości stawu biodrowego.
•  Opóźnienie lub uniknięcie konieczności endoprotezoplastyki stawu biodrowego.
• Lepsze pokrycie głowy kości udowej przez panewkę, zapewniające korzystniejszy rozkład sił obciążających staw.

4. Autorskie modyfikacje

Autorskie modyfikacje osteotomii podpórczej kości udowej obejmują najczęściej metody pozwalające na precyzyjniejszą i mniej inwazyjną korekcję ustawienia kości. Stosowane są tu techniki wspomagane komputerowo, które zwiększają dokładność cięcia i repozycji fragmentów kostnych. Popularne są również modyfikacje polegające na minimalizacji dostępu chirurgicznego (tzw. techniki małoinwazyjne), które skracają czas rekonwalescencji i zmniejszają ryzyko powikłań.

5. Rekonwalescencja

Okres rekonwalescencji po osteotomii podpórczej kości udowej trwa średnio 8-12 tygodni. Bezpośrednio po operacji pacjent korzysta z kul łokciowych, stopniowo zwiększając obciążenie operowanej kończyny zgodnie z zaleceniami lekarza. Rehabilitacja obejmuje ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy biodrowej, poprawiające zakres ruchu oraz koordynację. Regularne kontrole RTG są konieczne w celu monitorowania procesu gojenia. Pełen powrót do aktywności fizycznej zależy od tempa gojenia kości oraz indywidualnych uwarunkowań pacjenta, zwykle następuje po około 4-6 miesiącach od operacji.

1. Wskazania

Osteotomia wyprostna dalszego końca kości udowej jest stosowana głównie u pacjentów z deformacją zgięciową kolana, często wynikającą z mózgowego porażenia dziecięcego, artrogrypozy, urazów lub innych chorób neurologiczno-ortopedycznych, w których dochodzi do utrwalonego przykurczu kolana. Wskazaniem jest istotne ograniczenie funkcjonalne, trudności w pionizacji oraz chodzeniu, jak również bóle wynikające z zaburzenia biomechaniki kończyny.

2. Przebieg

Zabieg polega na chirurgicznym przecięciu kości udowej w okolicy nasady dalszej, najczęściej nad kłykciami. Po wykonaniu osteotomii kość jest ustawiana w pozycji korekcyjnej, likwidującej nadmierne zgięcie stawu kolanowego. Następnie kość jest stabilizowana specjalnymi płytami i śrubami lub gwoździami śródszpikowymi. W trakcie operacji mogą być również wykonane dodatkowe procedury związane z wydłużaniem struktur miękkotkankowych, np. uwolnienie ścięgien podkolanowych czy torebki stawowej, aby umożliwić pełny zakres korekcji.

3. Zalety

• •Znaczna poprawa funkcji kończyny dolnej i biomechaniki chodu.
•  Redukcja dolegliwości bólowych i poprawa komfortu życia.
•  Umożliwość lepszej pionizacji pacjenta i poprawa stabilności podczas chodzenia.
•  Zmniejszenie ryzyka wtórnych deformacji stawowych w obrębie kończyny dolnej.

4. Autorskie modyfikacje

W zależności od ośrodka chirurgicznego, możliwe są różne modyfikacje techniki standardowej osteotomii, takie jak zastosowanie indywidualnie projektowanych implantów (custom-made), zastosowanie nowoczesnych technik nawigacyjnych i komputerowych (osteotomia z użyciem technologii 3D oraz nawigacji komputerowej), a także jednoczesne łączenie osteotomii z zabiegami minimalizującymi napięcie tkanek miękkich, np. selektywną tenotomią mięśni zginaczy.

5. Rekonwalescencja

Okres rekonwalescencji trwa zwykle od 6 do 12 tygodni. Po operacji pacjent początkowo korzysta ze sprzętu ortopedycznego (ortezy, kule) i rozpoczyna ćwiczenia rehabilitacyjne mające na celu stopniowe odzyskanie zakresu ruchu oraz siły mięśniowej. Pełne obciążanie kończyny możliwe jest po uzyskaniu odpowiedniej stabilizacji kostnej, zazwyczaj po około 8–12 tygodniach od zabiegu. Rehabilitacja obejmuje ćwiczenia wzmacniające mięśnie kończyn dolnych, terapię manualną oraz trening chodu. Długoterminowa rehabilitacja znacząco zwiększa efektywność leczenia.

1. Wskazania

Zabieg jest wskazany u pacjentów z przewlekłą lub nawracającą niestabilnością stawu rzepkowo-udowego, u których doszło do licznych zwichnięć rzepki lub trwałego bocznego jej ustawienia. Szczególnymi wskazaniami są:

• zaburzenia osi kończyny dolnej (zwłaszcza nadmierna antewersja kości udowej),
• dysplazja bloczka kości udowej,
•  wysokie ustawienie rzepki (patella alta),
•  zaburzenia ustawienia guzowatości piszczeli (wysoki wskaźnik TT-TG),
•  niewydolność więzadła MPFL,
•  niewydolność mięśnia obszerniego przyśrodkowego (VMO).

Zabieg najczęściej stosowany jest u młodych, aktywnych pacjentów, dla których niestabilność rzepki istotnie ogranicza codzienne funkcjonowanie i aktywność sportową.

2. Przebieg

Operacja składa się z kilku kluczowych etapów wykonywanych podczas jednego zabiegu:

• Derotacja kości udowej (osteotomia derotacyjna):
• Kość udowa jest przecięta w obrębie trzonu lub nadkłykciowo, a następnie obracana w odpowiednim kierunku (najczęściej w kierunku zewnętrznym), by skorygować nadmierną antewersję i przywrócić prawidłowe ustawienie osi kończyny. Stabilizacja odbywa się za pomocą płyty i śrub.
• VMO advancement (przyśrodkowe przemieszczenie mięśnia obszernego przyśrodkowego):
• Mięsień VMO zostaje przesunięty i przymocowany w nowym, bardziej przyśrodkowym i dystalnym położeniu, aby zwiększyć jego wpływ stabilizujący na rzepkę.
• Tibial Tuberosity Osteotomy (TTO):
• Guzowatość kości piszczelowej (miejsce przyczepu więzadła rzepki) jest odcinana i przemieszczana (najczęściej przyśrodkowo, czasem także dystalnie), by skorygować ustawienie rzepki względem bloczka. Guzowatość mocowana jest za pomocą śrub tytanowych.
• Całość zabiegu wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym, pod kontrolą radiologiczną.

3. Zalety

• Skorygowanie wszystkich przyczyn niestabilności w jednym zabiegu.
• Znacząca poprawa biomechaniki stawu rzepkowo-udowego.
•  Zmniejszenie ryzyka nawrotu zwichnięć rzepki.
•  Poprawa osi kończyny i funkcji mięśni stabilizujących rzepkę.
•  Możliwość przywrócenia pacjenta do aktywności fizycznej i sportowej.

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach stosuje się:

• planowanie zabiegu na podstawie dokładnej tomografii komputerowej 3D – co umożliwia precyzyjne określenie kąta derotacji i miejsca osteotomii,
•  zastosowanie biologicznych przeszczepów lub augmentacji więzadła MPFL,
•  zintegrowane prowadzenie zabiegu przez zespół ortopedyczno-fizjoterapeutyczny, z uwzględnieniem indywidualnego ryzyka nawrotu.
•  W wybranych przypadkach stosuje się systemy nawigacji lub personalizowane cięcia kostne (PSI).

5. Rekonwalescencja

•  Hospitalizacja trwa zazwyczaj 3–5 dni.
•  Przez pierwsze 6 tygodni obowiązuje ograniczenie obciążania kończyny oraz noszenie ortezy stawu kolanowego w ustalonym zakresie ruchu.
•  Po 6 tygodniach – kontrolne RTG i stopniowe zwiększanie obciążania oraz zakresu ruchu.
•  Fizjoterapia od pierwszej doby po zabiegu – początkowo pasywna, potem aktywna.
•  Powrót do normalnego chodu bez kul: zazwyczaj 8–10 tygodni.
•  Powrót do sportu: 3–6 miesięcy w zależności od zaawansowania korekcji i indywidualnego przebiegu rehabilitacji.

1. Wskazania

Podanie toksyny botulinowej (BTX) do mięśnia biodrowo-lędźwiowego przez powłoki brzuszne jest wskazane głównie u pacjentów z nadmiernym napięciem mięśniowym (spastycznością), szczególnie w przebiegu mózgowego porażenia dziecięcego oraz innych schorzeń neurologicznych. Zabieg ten stosuje się, aby zmniejszyć przykurcz mięśnia, poprawić zakres ruchu stawu biodrowego, zmniejszyć ból oraz ułatwić rehabilitację pacjenta.

2. Przebieg

Zabieg odbywa się w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych, najczęściej pod kontrolą USG, co zwiększa dokładność i bezpieczeństwo iniekcji. Po dezynfekcji skóry lekarz wykonuje nakłucie igłą przez przednią ścianę brzucha, kierując ją pod kontrolą ultrasonograficzną bezpośrednio do mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Następnie podawana jest odpowiednio dobrana dawka BTX. Zabieg jest szybki, minimalnie inwazyjny i z reguły dobrze tolerowany przez pacjenta.

3. Zalety

•  Znacząca redukcja napięcia mięśniowego.
•  Poprawa zakresu ruchomości w stawie biodrowym.
•  Łatwiejsze prowadzenie rehabilitacji i fizjoterapii.
•  Krótki czas trwania procedury oraz niski stopień inwazyjności.
•  Możliwość powtarzania procedury, jeśli zajdzie taka potrzeba.

4. Autorskie modyfikacje

Jesteśmy jednym z nielicznych ośrodków w Europie stosujących metodę dokładnego podania BTX-a do mięśnia biodrowo – lędźwiowego w sedacji. Naszym autorskim programem jest stosowanie dedykowanego gorsetu wyprostnego celem utrwalenia efektu.

5. Rekonwalescencja

Rekonwalescencja po zabiegu jest krótka. Pacjent może wrócić do normalnej aktywności praktycznie bezpośrednio po zabiegu. Ważne jest jednak, aby zaraz po iniekcji rozpocząć odpowiednio ukierunkowaną rehabilitację, której celem będzie pełne wykorzystanie efektu obniżenia napięcia mięśniowego. Efekt działania toksyny pojawia się zazwyczaj po kilku dniach i utrzymuje się średnio przez około 3-6 miesięcy, po czym zabieg może być powtórzony.

1. Wskazania

Podanie toksyny botulinowej (BTX) do mięśnia biodrowo-lędźwiowego przez powłoki brzuszne jest wskazane głównie u pacjentów z nadmiernym napięciem mięśniowym (spastycznością), szczególnie w przebiegu mózgowego porażenia dziecięcego oraz innych schorzeń neurologicznych. Zabieg ten stosuje się, aby zmniejszyć przykurcz mięśnia, poprawić zakres ruchu stawu biodrowego, zmniejszyć ból oraz ułatwić rehabilitację pacjenta.

2. Przebieg

Zabieg odbywa się w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych, najczęściej pod kontrolą USG, co zwiększa dokładność i bezpieczeństwo iniekcji. Po dezynfekcji skóry lekarz wykonuje nakłucie igłą przez przednią ścianę brzucha, kierując ją pod kontrolą ultrasonograficzną bezpośrednio do mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Następnie podawana jest odpowiednio dobrana dawka BTX. Zabieg jest szybki, minimalnie inwazyjny i z reguły dobrze tolerowany przez pacjenta.

3. Zalety

•  Znacząca redukcja napięcia mięśniowego.
•  Poprawa zakresu ruchomości w stawie biodrowym.
•  Łatwiejsze prowadzenie rehabilitacji i fizjoterapii.
•  Krótki czas trwania procedury oraz niski stopień inwazyjności.
•  Możliwość powtarzania procedury, jeśli zajdzie taka potrzeba.

4. Autorskie modyfikacje

Jesteśmy jednym z nielicznych ośrodków w Europie stosujących metodę dokładnego podania BTX-a do mięśnia biodrowo – lędźwiowego w sedacji. Naszym autorskim programem jest stosowanie dedykowanego gorsetu wyprostnego celem utrwalenia efektu.

5. Rekonwalescencja

Rekonwalescencja po zabiegu jest krótka. Pacjent może wrócić do normalnej aktywności praktycznie bezpośrednio po zabiegu. Ważne jest jednak, aby zaraz po iniekcji rozpocząć odpowiednio ukierunkowaną rehabilitację, której celem będzie pełne wykorzystanie efektu obniżenia napięcia mięśniowego. Efekt działania toksyny pojawia się zazwyczaj po kilku dniach i utrzymuje się średnio przez około 3-6 miesięcy, po czym zabieg może być powtórzony.

1. Wskazania

Zabieg operacyjny uwolnienia mięśnia biodrowo-lędźwiowego metodą over the brim stosowany jest głównie w leczeniu przykurczu zgięciowego stawu biodrowego, wynikającego z nadmiernego napięcia lub skrócenia tego mięśnia. Najczęstszymi wskazaniami są:

• Spastyczne przykurcze mięśnia biodrowo-lędźwiowego w przebiegu mózgowego porażenia dziecięcego.
•  Zmiany wtórne w przebiegu chorób neurologicznych z nadmiernym napięciem mięśniowym.
•  Utrwalone deformacje zgięciowe stawu biodrowego, które nie reagują na leczenie zachowawcze (fizjoterapia, leczenie farmakologiczne, iniekcje botulinowe).

2. Przebieg

Operacja uwolnienia metodą over the brim przebiega następująco:

•  Pacjent ułożony jest na plecach (pozycja na wznak).
• Chirurg wykonuje dostęp operacyjny w okolicy pachwiny, powyżej przedniego brzegu panewki stawu biodrowego.
•  Po wypreparowaniu tkanek powierzchownych odsłaniany jest brzeg przedni kości miednicy (brim – czyli brzeg miednicy).
•  Identyfikowany jest mięsień biodrowo-lędźwiowy, który następnie jest uwalniany przez częściowe lub całkowite przecięcie jego ścięgna na poziomie krawędzi kości miednicy (metoda over the brim).
•  Po uzyskaniu odpowiedniego uwolnienia i sprawdzeniu poprawy zakresu ruchomości biodra, rana zostaje zamknięta warstwowo.

Zabieg odbywa się pod kontrolą palpacyjną i wzrokową, co zapewnia precyzyjne wykonanie operacji z minimalnym ryzykiem uszkodzenia okolicznych struktur.

3. Zalety

Metoda over the brim posiada istotne korzyści:

• Mało inwazyjny dostęp operacyjny ogranicza uszkodzenie tkanek otaczających.
•  Szybkie osiągnięcie istotnej poprawy zakresu ruchomości stawu biodrowego.
• Precyzyjne i kontrolowane uwolnienie ścięgna, co minimalizuje ryzyko powikłań neurologicznych i naczyniowych.
• Skrócony czas zabiegu i możliwość szybkiego rozpoczęcia rehabilitacji.

4. Autorskie modyfikacje

Wiele zespołów chirurgicznych wprowadza drobne, autorskie modyfikacje metody over the brim, np.:

•  Dodatkowe użycie śródoperacyjnego monitorowania nerwów (neuromonitoring), by zwiększyć bezpieczeństwo operacji.
•  Techniki minimalnie inwazyjne z wykorzystaniem specjalnych instrumentów chirurgicznych, które ograniczają rozległość dostępu.
•  Łączenie zabiegu z selektywnymi uwolnieniami innych mięśni biodra (np. mięśnia prostego uda lub przywodzicieli) w celu uzyskania bardziej kompleksowego efektu funkcjonalnego.

5. Rekonwalescencja

Rekonwalescencja po zabiegu metodą over the brim zazwyczaj przebiega stosunkowo szybko:

• W pierwszych dniach po operacji wskazane są ćwiczenia bierne oraz stopniowo wprowadzane ćwiczenia czynne.
•  Wczesna mobilizacja pacjenta, często już pierwszego dnia po zabiegu, jest kluczowa dla uniknięcia powikłań i przyspieszenia regeneracji.
•  Fizjoterapia jest istotnym elementem leczenia – obejmuje ona rozciąganie, wzmacnianie mięśni antagonistycznych oraz poprawę funkcji chodu.
• Pełny powrót do aktywności sprzed operacji następuje zwykle po kilku tygodniach, a ostateczny efekt funkcjonalny oceniany jest po około 3–6 miesiącach od zabiegu.

1. Wskazania

Transfer ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego stosowany jest przede wszystkim w leczeniu deformacji stopy, takich jak stopa końsko-szpotawa, stopa wydrążona, czy stopa opadająca w przebiegu porażeń neurologicznych (np. mózgowe porażenie dziecięce, przepuklina oponowo-rdzeniowa, udar mózgu). Głównym celem operacji jest przywrócenie odpowiedniej funkcji stopy, poprawa chodu oraz zwiększenie stabilności i równowagi.

2. Przebieg

Zabieg polega na przeniesieniu przyczepu końcowego ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego z jego naturalnej lokalizacji na wewnętrznej stronie stopy do grzbietowej powierzchni stopy lub kostki bocznej, w celu poprawy funkcji zginaczy grzbietowych stopy. Chirurg najpierw uwalnia ścięgno, a następnie przeciąga je przez specjalnie przygotowany kanał w kościach stopy lub pod skórą i umocowuje w nowym miejscu za pomocą kotwic kostnych lub specjalnych śrub interferencyjnych. Po transferze ścięgno pełni nową funkcję, poprawiając mechanikę chodu i korygując deformację.

3. Zalety

• Skuteczna korekcja deformacji stopy.
• Poprawa funkcji chodu – przywrócenie aktywnego zgięcia grzbietowego.
• Lepsza stabilność i komfort pacjenta podczas chodzenia.
•  Zmniejszenie konieczności stosowania ortez.
•  Zapobieganie dalszym deformacjom i przeciążeniom innych struktur kończyny dolnej.

4. Autorskie modyfikacje

Niektórzy chirurdzy stosują autorskie techniki polegające na minimalnie inwazyjnym prowadzeniu ścięgna podskórnie, bez wykonywania szerokich kanałów kostnych, co skraca czas zabiegu oraz ogranicza uraz operacyjny. Często stosuje się dodatkowe zabiegi stabilizujące staw skokowy, np. artrodezę podskokową czy osteotomie korekcyjne, które zwiększają efektywność transferu ścięgna i poprawiają długoterminowe efekty leczenia.

5. Rekonwalescencja

Okres rekonwalescencji po transferze ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego trwa około 6-12 tygodni. Początkowo stosowana jest szyna lub orteza unieruchamiająca stopę. Po około 4-6 tygodniach wdrażana jest stopniowa rehabilitacja, obejmująca ćwiczenia wzmacniające mięśnie, poprawiające zakres ruchu oraz propriocepcję. Powrót do pełnej aktywności fizycznej możliwy jest zazwyczaj po około 3-6 miesiącach od zabiegu. W trakcie rekonwalescencji istotna jest systematyczna współpraca pacjenta z rehabilitantem oraz przestrzeganie zaleceń lekarskich.

1. Wskazania:

Transfer ścięgna mięśnia piszczelowego przedniego jest wykonywany u pacjentów z deformacją stopy, najczęściej w przypadku stopy końsko-szpotawej (clubfoot), stopy wydrążonej lub innych zaburzeń równowagi mięśniowej powodujących nadmierne supinowanie stopy. Zabieg zalecany jest u pacjentów, u których leczenie zachowawcze nie przyniosło oczekiwanych rezultatów lub występują nawroty deformacji po leczeniu metodą Ponsetiego.

2. Przebieg:

Operacja polega na przeniesieniu przyczepu ścięgna mięśnia piszczelowego przedniego z jego oryginalnego miejsca (najczęściej przy kości klinowatej przyśrodkowej lub pierwszej kości śródstopia) w bardziej boczną pozycję, zwykle na trzecią kość klinowatą lub podstawę trzeciej kości śródstopia. Zabieg wykonuje się przez małe nacięcie skóry, odsłania się ścięgno, następnie przecina i umocowuje w nowej pozycji przy pomocy specjalnych kotwic lub szwów chirurgicznych. Po ustaleniu nowego punktu mocowania zakłada się opatrunek gipsowy, który utrzymuje stopę w odpowiedniej pozycji do czasu wygojenia.

3. Zalety:

•  Korekcja trwałego supinowania stopy i przywrócenie właściwej równowagi mięśniowej.
•  Poprawa funkcjonalna i estetyczna chodu.
•  Zapobieganie nawrotom deformacji i dalszym powikłaniom związanym z nieprawidłowym obciążaniem stopy.

4. Autorskie modyfikacje:

Do popularnych autorskich modyfikacji zalicza się:

•  Technika minimalnie inwazyjna z użyciem niewielkich nacięć skóry, co ogranicza ryzyko powikłań i przyspiesza rekonwalescencję.
•  Mocowanie ścięgna za pomocą mostku kostnego – metoda bezimplantowa, która eliminuje konieczność późniejszego usuwania.
•  Modyfikacje punktu transferu – indywidualne dopasowanie miejsca nowego przyczepu zależnie od charakterystyki deformacji pacjenta.

5. Rekonwalescencja:

Okres rekonwalescencji trwa zazwyczaj 6–8 tygodni. Przez pierwsze 4–6 tygodni pacjent nosi opatrunek gipsowy lub ortezę, po czym rozpoczyna rehabilitację obejmującą ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie stopy oraz goleni. Powrót do pełnej aktywności fizycznej następuje zazwyczaj po około 3–6 miesiącach od zabiegu. Regularne wizyty kontrolne oraz rehabilitacja mają kluczowe znaczenie dla ostatecznego wyniku leczenia.

1. Wskazania

Endoprotezoplastyka stawu skokowego jest operacją polegającą na wymianie zużytych powierzchni stawowych na sztuczną protezę. Zabieg wykonuje się głównie u pacjentów z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi, pourazowymi oraz reumatoidalnymi stawu skokowego, u których leczenie zachowawcze (leki przeciwzapalne, rehabilitacja, iniekcje dostawowe) przestało przynosić ulgę w bólu, a funkcja stawu jest znacznie upośledzona.

2. Przebieg

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym. Chirurg wykonuje nacięcie w okolicy przednio-bocznej stawu skokowego. Następnie usuwa się uszkodzone powierzchnie stawowe kości piszczelowej oraz kości skokowej, przygotowując je do implantacji elementów protezy. Implanty składają się z elementu piszczelowego, skokowego oraz wkładki z polietylenu, zapewniającej ruchomość stawu. Po precyzyjnym umocowaniu protezy przeprowadza się test stabilności i ruchomości, następnie rana jest zamykana warstwowo, a stopa unieruchomiona w szynie lub stabilizatorze.

3. Zalety

•  Znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych.
• Poprawa zakresu ruchomości oraz jakości życia.
•  Zachowanie naturalnej biomechaniki stopy, co umożliwia chód zbliżony do fizjologicznego.
• Skrócenie okresu rehabilitacji w porównaniu do artrodezy (usztywnienia stawu).

4. Autorskie modyfikacje

Autorskie modyfikacje obejmują wykorzystanie indywidualnych implantów projektowanych na podstawie tomografii komputerowej pacjenta (implanty custom-made). Ponadto stosuje się techniki minimalnie inwazyjne, które zmniejszają uszkodzenie tkanek miękkich, a także specjalistyczne metody oszczędzające więzadła i stabilizujące struktury wokółstawowe. Modyfikacje te przyczyniają się do szybszego powrotu pacjenta do aktywności oraz zwiększają żywotność protezy.

5. Rekonwalescencja

Po operacji pacjent korzysta początkowo z unieruchomienia oraz kul łokciowych przez około 4–6 tygodni. Rehabilitacja rozpoczyna się bardzo wcześnie, już w pierwszych dniach po operacji, początkowo skupiając się na ćwiczeniach izometrycznych oraz delikatnych ruchach biernych stawu skokowego. Stopniowo wdrażane są ćwiczenia wzmacniające, propriocepcji oraz nauka prawidłowego chodu. Powrót do pełnej aktywności następuje zwykle po 3–6 miesiącach, zależnie od postępu rehabilitacji oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

1. Wskazania

Wydłużenie ścięgna Achillesa lub mięśnia trójgłowego łydki techniką PERCS (Percutaneous Epiphysiodesis of the Achilles or Gastrocnemius) metodą Bowman’a stosuje się przede wszystkim u pacjentów z przykurczem zgięciowym stawu skokowego spowodowanym skróceniem mięśnia trójgłowego łydki.

Najczęstsze wskazania obejmują:

•  mózgowe porażenie dziecięce (MPD)
•  zaburzenia chodu (np. chód na palcach)
•  zespoły neurologiczne z przykurczem mięśni
•  idiopatyczne przykurcze ścięgna Achillesa
•  profilaktyka nawrotów deformacji po wcześniejszych operacjach ortopedycznych

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest małoinwazyjnie, techniką przezskórną, zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym.

Metoda Bowman’a polega na selektywnym przecięciu wybranych włókien ścięgna lub rozcięgna mięśniowego, zachowując nienaruszoną strukturę większości ścięgna.

W praktyce chirurg wykonuje kilka niewielkich (kilkumilimetrowych) nacięć w okolicy ścięgna Achillesa lub rozcięgna mięśnia brzuchatego i płaszczkowatego, precyzyjnie wydłużając strukturę bez konieczności pełnego przecięcia.

3. Zalety

• • Mała inwazyjność: brak dużych nacięć i minimalne blizny
•  Szybki powrót do aktywności: często brak konieczności unieruchomienia gipsem
•  Precyzja: możliwość selektywnego wydłużenia jednej głowy mięśnia trójgłowego (np. tylko brzuchatego)
•  Bezpieczeństwo: niskie ryzyko osłabienia siły mięśniowej
• Zabieg często obustronny i jednoczasowy: co jest ważne w terapii dzieci z MPD

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach, jak np. Paley Institute, procedura PERCS metodą Bowman’a może być:

•  wsparta śródoperacyjną oceną napięcia mięśnia i zakresu ruchu w stawie
•  łączona z innymi procedurami, np. z derotacją kości piszczelowej
• wykonywana w ramach większego protokołu leczenia chodu (np. „Single Event Multilevel Surgery” – SEMLS)
•  dostosowywana do wieku i wzrostu pacjenta poprzez różnicowanie głębokości cięć i wybór struktur do wydłużenia

• Stosowanie seryjnego gipsowania po zabiegu opreacyjnym utrwala efekt
• Dobór dedykowanego zaopatrzenia ortotycznego

5. Rekonwalescencja

•  Hospitalizacja: zwykle 1 dzień
•  Powrót do aktywności: w zależności od wskazań – od razu po zabiegu lub po kilku dniach
•  Rehabilitacja: kluczowa – nacisk na poprawę wzorca chodu, rozciąganie i wzmacnianie mięśni. Stosowanie seryjnego gipsowania po zabiegu operacyjnym
•  Unieruchomienie: często niepotrzebne, ewentualnie krótkoterminowe użycie ortez
•  Powrót do szkoły/przedszkola: zazwyczaj w ciągu tygodnia
•  Pełny efekt: oceniany po 6–12 tygodniach

1. Wskazania

Zabieg jest wskazany u pacjentów z wielopoziomowymi deformacjami kończyny dolnej, najczęściej o charakterze osiowym (np. szpotawość, koślawość, nadmierna rotacja). Może dotyczyć pacjentów z:

•  wrodzonymi wadami układu kostnego (np. achondroplazja, dysplazje kostne),
• nabytymi deformacjami pourazowymi lub po leczeniu ortopedycznym,
• deformacjami wtórnymi do chorób neurologicznych (np. mózgowe porażenie dziecięce).

Celem zabiegu jest jednoczesna korekcja nieprawidłowości w obrębie kości udowej i piszczelowej, co pozwala na przywrócenie prawidłowej osi kończyny, poprawę funkcji chodu i ograniczenie wtórnych dolegliwości bólowych oraz degeneracyjnych.

2. Przebieg

Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym i obejmuje:

• planowanie korekcji na podstawie badań obrazowych (RTG, CT 3D, EOS),
•  wykonanie osteotomii (przecięcia kości) w zaplanowanych miejscach – najczęściej w dystalnej kości udowej i bliższej części piszczeli,
•  korekcję kątową, rotacyjną lub długościową,
• stabilizację odłamów za pomocą płyt, śrub lub z użyciem zewnętrznego stabilizatora (np. Taylor Spatial Frame), wykonanie zabiegu w sposób jednoczasowy, co oznacza korekcję obu kości w trakcie jednej operacji.

3. Zalety

• Jednoczesna korekcja wielopoziomowa pozwala uniknąć kilkukrotnych operacji,
• Skrócenie całkowitego czasu leczenia i rehabilitacji,
•  Lepsze wyniki funkcjonalne i biomechaniczne (pełna korekcja osi i rotacji kończyny),
•  Możliwość precyzyjnego zaplanowania korekcji przy użyciu technologii 3D,
• Poprawa jakości życia i samodzielności pacjenta.

4. Autorskie modyfikacje

W nowoczesnych ośrodkach, takich jak Paley European Institute, stosuje się modyfikacje zwiększające skuteczność i bezpieczeństwo zabiegu:

• planowanie osteotomii przy pomocy modeli 3D i wirtualnych symulacji,
• wykorzystanie miniinwazyjnych technik chirurgicznych (MIS),
•  użycie nowoczesnych implantów niskoprofilowych,
•  jednoczesne leczenie współistniejących problemów (np. niestabilności rzepki, przykurczów),
•  stosowanie protokołów szybkiej mobilizacji po zabiegu.

5. Rekonwalescencja

• Pobyt szpitalny trwa zwykle 3–7 dni,
• Wczesne uruchamianie kończyny z pomocą fizjoterapeuty (często już w 1. dobie),
•  Obciążanie kończyny stopniowe, w zależności od rodzaju stabilizacji,
•  Czas zrostu kostnego wynosi ok. 8–12 tygodni,
•  Rehabilitacja pełna może potrwać od 3 do 6 miesięcy,
•  Efekty zabiegu utrzymują się długoterminowo, pod warunkiem przestrzegania zaleceń

1. Wskazania

Potrójna artrodeza stopy (arthrodesis triplex) to zabieg chirurgiczny polegający na zespoleniu trzech stawów tyłostopia:

•  stawu podskokowego (staw skokowo-piętowy),
•  stawu skokowo-łódkowego,
• stawu piętowo-sześciennego.

Wskazania do tego zabiegu to przede wszystkim:

•  zaawansowane deformacje stopy (np. w przebiegu mózgowego porażenia dziecięcego, chorób nerwowo-mięśniowych, deformacji pourazowych),
•  niestabilność tyłostopia,
•  przewlekły ból i ograniczenie funkcji, które nie odpowiadają na leczenie zachowawcze,
•  deformacje pozapalne lub po resekcji guzów,
•  zwyrodnienia w obrębie tych trzech stawów.

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym lub podpajęczynówkowym. Dostęp chirurgiczny umożliwia dotarcie do wszystkich trzech stawów.

Po otwarciu chirurg usuwa powierzchnie stawowe i dokonuje korekcji osi stopy, usztywniając ją w funkcjonalnym ustawieniu. Zespolenie uzyskuje się za pomocą śrub, czasem wspomaganych płytkami lub innymi implantami.

W razie potrzeby, wykonywana jest jednoczesna korekcja koślawości lub szpotawości pięty, skrócenia kości lub transfery ścięgien, np. ścięgna piszczelowego tylnego.

3. Zalety

• Stabilizacja i poprawa osi stopy,
•  Eliminacja bólu związanego z niewydolnymi stawami,
• Poprawa możliwości obciążania stopy i chodu,
•  Możliwość jednoczesnej korekcji złożonych deformacji,
• Dobre i przewidywalne wyniki u pacjentów z deformacjami opornymi na leczenie.

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodkach specjalistycznych, jak Paley European Institute, zabieg często uzupełniany jest o:

• precyzyjne planowanie osi w trzech płaszczyznach (często z wykorzystaniem RTG 3D lub tomografii),
• użycie małoinwazyjnych technik dostępu z mniejszym uszkodzeniem tkanek miękkich,
•  autogenne lub allogenne przeszczepy kostne do wypełnienia ubytków,
•  śródoperacyjne śledzenie pozycji za pomocą ramion C i nawigacji.

5. Rekonwalescencja

• Po zabiegu pacjent przez 6–8 tygodni przebywa w opatrunku gipsowym lub ortezie, bez obciążania operowanej kończyny.
•  Następnie stopniowe obciążanie i rehabilitacja — szczególnie w zakresie wzorca chodu i siły mięśniowej.
• Całkowity powrót do pełnej aktywności może trwać od 3 do 6 miesięcy, zależnie od wieku pacjenta i współistniejących schorzeń.
• W niektórych przypadkach stosuje się wczesne zaopatrzenie ortopedyczne (np. wkładki lub ortezy) w celu stabilizacji stopy po zagojeniu.

1. Wskazania

Małoinwazyjna korekcja palucha koślawego jest zalecana u pacjentów z deformacją przodostopia, polegającą na bocznym odchyleniu palucha i przyśrodkowym przemieszczeniu pierwszej kości śródstopia. Wskazaniami są:

•  ból podczas chodzenia lub noszenia obuwia,
• nasilone otarcia i stany zapalne w okolicy guzowatości pierwszej kości śródstopia,
• progresja deformacji mimo leczenia zachowawczego,
• chęć uniknięcia klasycznego otwartego zabiegu z dużą ingerencją w tkanki.

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym lub podpajęczynówkowym. Poprzez kilkumilimetrowe nacięcia wprowadza się specjalistyczne narzędzia (frezy, osteotomy) pod kontrolą aparatu RTG:

• • wykonuje się osteotomię (przecięcie) kości śródstopia w precyzyjnie wyznaczonym miejscu,
• • fragmenty kostne są repozycjonowane w celu przywrócenia osi palucha,
• • stabilizacja odbywa się przy pomocy drobnych implantów (najczęściej śrubek),
• • miękkie tkanki, np. torebka stawowa czy ścięgna, mogą być dodatkowo korygowane bez ich rozległego przecinania.
• Całość trwa zazwyczaj 30–60 minut, a pacjent może opuścić szpital tego samego dnia.

3. Zalety

• Minimalne nacięcia – lepszy efekt estetyczny i mniejsze ryzyko infekcji,
• Krótszy czas rekonwalescencji i mniejsze dolegliwości bólowe po operacji,
• Szybszy powrót do aktywności codziennej,
•  Zachowanie naturalnych struktur tkanek miękkich,
•  Precyzja korekcji dzięki kontroli śródoperacyjnej RTG.

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach stosuje się:

•  zmodyfikowane kąty osteotomii dostosowane do stopnia deformacji,
•  użycie bioresorbowalnych implantów, które nie wymagają usunięcia,
•  połączenie technik małoinwazyjnych z miniartroskopią stawu śródstopno-paliczkowego,
•  indywidualne planowanie zabiegu w oparciu o trójwymiarowe obrazy stopy (np. z tomografii CBCT).

5. Rekonwalescencja

•  Chodzenie z obciążeniem częściowym możliwe jest zazwyczaj już od pierwszej doby w specjalnym bucie Barouka.
•  Szwy usuwane są po 2 tygodniach.
•  Pełne obciążenie i powrót do obuwia sportowego/klasycznego następuje zazwyczaj po 4–6 tygodniach.
•  Ćwiczenia poprawiające ruchomość stawu i siłę mięśni wprowadzane są stopniowo pod kontrolą fizjoterapeuty.
•  Pełny powrót do sportu – po ok. 3 miesiącach.

1. Wskazania

Zabieg rekonstrukcji wg. Dunn wskazany jest u pacjentów ze złuszczeniem nasady głowy kości udowej (SCFE – slipped capital femoral epiphysis), szczególnie w przypadkach o dużym stopniu przemieszczenia lub w ostrych, niestabilnych formach złuszczenia. Celem operacji jest anatomiczne ustawienie głowy kości udowej, przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka uszkodzenia unaczynienia, które grozi martwicą głowy kości udowej.

2. Przebieg

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Operacja wg. Dunn (często w modyfikacji Ganz’a – przez chirurgiczne zwichnięcie stawu biodrowego) polega na:

• chirurgicznym zwichnięciu stawu biodrowego w sposób bezpieczny dla głowy kości udowej,
•  całkowitej repozycji przemieszczenia nasady kości udowej do jej anatomicznej pozycji,
•  stabilizacji głowy kości udowej za pomocą śrub,
•  zachowaniu naczyń retinakulalnych poprzez dokładną mobilizację i ochronę szyjki kości udowej.

Zabieg wymaga dużej precyzji oraz doświadczenia operatora, ze względu na bliskość naczyń odżywiających głowę kości udowej.

3. Zalety

Największą zaletą techniki Dunn’a jest możliwość uzyskania pełnej, anatomicznej repozycji nasady kości udowej, co minimalizuje ryzyko wtórnych deformacji (np. CAM-type FAI). Metoda ta pozwala również na bezpośrednią ocenę i ochronę struktur naczyniowych, co istotnie zmniejsza ryzyko martwicy głowy kości udowej, które jest wysokie przy klasycznych próbach repozycji zamkniętej. Dodatkowo – operacja umożliwia leczenie w jednej sesji zarówno złuszczenia, jak i towarzyszących konfliktów morfologicznych.

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach stosuje się modyfikację procedury Dunn’a wg. Ganz’a z użyciem przebiegu dostępu anterolateralnego oraz nowoczesnych narzędzi do śródoperacyjnej oceny unaczynienia głowy (np. fluorescencja ICG). Część zespołów stosuje również śruby resorbowalne zamiast tytanowych oraz wspomaga się nawigacją 3D i monitorowaniem nerwów.

5. Rekonwalescencja

Po zabiegu pacjent pozostaje w szpitalu przez kilka dni, a następnie przechodzi etapowy powrót do obciążania kończyny (zwykle 6-12 tygodni odciążania). Rehabilitacja obejmuje ćwiczenia zakresu ruchu i siły mięśniowej, pod kontrolą fizjoterapeuty. Pełen powrót do aktywności fizycznej możliwy jest zwykle po kilku miesiącach, ale monit

1. Wskazania

Rekonstrukcja stawu biodrowego według Morshera (znana także jako osteotomia Morshera) jest stosowana głównie u dzieci i młodych dorosłych z:

• • dysplazją stawu biodrowego (wrodzoną lub rozwojową),
• • niestabilnością lub podwichnięciem stawu,
• • zaburzeniami pokrycia głowy kości udowej przez panewkę,
• • niektórymi przypadkami porażenia mózgowego, w których wymagane jest poprawienie biomechaniki biodra.

Celem operacji jest zwiększenie pokrycia głowy kości udowej przez panewkę miednicy, co zmniejsza ryzyko dalszej deformacji i rozwoju wtórnej choroby zwyrodnieniowej.

2. Przebieg

Zabieg polega na:

• • wykonaniu osteotomii miednicy (zwykle w obrębie kości biodrowej),
• • przechyleniu fragmentu panewki w taki sposób, aby lepiej obejmowała głowę kości udowej,
• • przemieszczeniu fragmentu kostnego w nowej pozycji i stabilizacji (np. za pomocą przeszczepów kostnych i śrub),
• • często wykonywany jednocześnie z innymi procedurami korekcyjnymi (np. osteotomią kości udowej), jeśli występuje istotna deformacja szyjki kości udowej lub inne towarzyszące patologie.

Zabieg wymaga precyzyjnego planowania radiologicznego i doświadczenia chirurgicznego, ponieważ ingeruje w anatomię panewki.

3. Zalety

• • Poprawa pokrycia głowy kości udowej, co zmniejsza ryzyko zwichnięcia lub podwichnięcia,
• • poprawa biomechaniki biodra, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie i mniejsze dolegliwości bólowe,
• • spowolnienie lub zapobieżenie rozwojowi zmian zwyrodnieniowych,
• • możliwość uniknięcia protezoplastyki biodra w młodym wieku.

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach technika Morshera bywa modyfikowana poprzez:

•  zastosowanie nowoczesnych systemów stabilizacji (np. płytek anatomicznych),
• użycie nawigacji śródoperacyjnej lub planowania 3D,
• łączenie z minimalnie inwazyjnymi technikami w celu skrócenia czasu gojenia,
• indywidualizację kąta osteotomii na podstawie dokładnych analiz tomografii komputerowej.

5. Rekonwalescencja

•  Po operacji pacjent zazwyczaj przebywa kilka dni w szpitalu,
•  zalecane jest unikanie obciążania kończyny przez pierwsze 6–8 tygodni (czas zależny od stabilności zespolenia),
•  następnie wdrażana jest rehabilitacja, której celem jest odzyskanie zakresu ruchu i siły mięśniowej,
•  pełna rekonwalescencja trwa zwykle 3–6 miesięcy, choć powrót do sportu może zająć dłużej,
• kontrolne zdjęcia RTG są wykonywane regularnie w celu oceny gojenia osteotomii i pozycji stawu.

1. Wskazania

Osteotomia San Diego miednicy jest zabiegiem ortopedycznym wykonywanym głównie u dzieci z dysplazją stawu biodrowego oraz u pacjentów z porażeniem mózgowym, u których występuje niestabilność biodra i tendencja do jego podwichania lub zwichania. Zabieg jest szczególnie przydatny w przypadkach, gdy klasyczna osteotomia Dega lub Pembertona nie zapewniają wystarczającego pokrycia głowy kości udowej, zwłaszcza w płaszczyźnie tylno-bocznej.

2. Przebieg

Zabieg polega na wykonaniu niepełnej osteotomii przez talerz kości biodrowej, zaczynając w okolicy kolca biodrowego przedniego dolnego i prowadząc ją łukowato w kierunku tylno-dolnym, ale nieprzechodzącej przez strefę wzrostową panewki. W odróżnieniu od klasycznej osteotomii Dega, kierunek i zakres nacięcia w technice San Diego pozwala na kontrolowane modelowanie pokrycia panewkowego w różnych kierunkach (przednim, bocznym lub tylnym).

W miejscu osteotomii umieszcza się kostne kliny (często z talerza kości biodrowej pacjenta), co pozwala na korekcję i ustabilizowanie położenia panewki bez konieczności stosowania metalowej stabilizacji.

3. Zalety

• Możliwość precyzyjnego dostosowania kierunku korekcji do konkretnego rodzaju deformacji panewki.
• Zabieg oszczędza chrząstkę wzrostową, co jest szczególnie istotne u młodszych dzieci.
• Stabilna korekcja bez konieczności stosowania metalowych implantów.
• Dobre wyniki w przypadkach wtórnej dysplazji panewkowej w porażeniu mózgowym.
• Krótszy czas hospitalizacji i rekonwalescencji w porównaniu z osteotomiami wymagającymi płyt.

4. Autorskie modyfikacje

Niektóre ośrodki stosują modyfikację kierunku osteotomii w zależności od rodzaju i kierunku niestabilności biodra. W przypadkach silnej tylnej niestabilności (np. w mózgowym porażeniu dziecięcym) osteotomia jest prowadzona bardziej w kierunku tylnym, aby poprawić tylną część pokrycia panewkowego. Często dobierany jest również indywidualny kształt klinów kostnych, co pozwala na bardziej precyzyjną korekcję.

5. Rekonwalescencja

Po osteotomii San Diego zazwyczaj nie stosuje się unieruchomienia w gipsie, co stanowi jedną z zalet tej techniki. Dziecko może zacząć rehabilitację stosunkowo wcześnie, a pionizacja i obciążanie kończyny zależą od stopnia korekcji i decyzji operatora. W wielu przypadkach chodzenie (z pomocą) możliwe jest po kilku tygodniach.

Pełna rekonwalescencja trwa zwykle kilka miesięcy i obejmuje:

• ćwiczenia zakresu ruchu w stawie biodrowym,
• wzmacnianie mięśni obręczy biodrowej,
• naukę chodu i reedukację ruchową.

Szybkość powrotu do aktywności zależy od ogólnego stanu dziecka, obecności innych deformacji i chorób towarzyszących (np. mózgowego porażenia dziecięcego)

1. Wskazania

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego, czyli operacyjne wszczepienie sztucznego stawu biodrowego, jest wskazana w przypadku:

• zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego (pierwotnej lub wtórnej),
•  reumatoidalnego zapalenia stawów,
•  jałowej martwicy głowy kości udowej,
•  powikłań pourazowych (np. po złamaniach szyjki kości udowej),
•  dysplazji stawu biodrowego,
•  chorób metabolicznych stawu (np. choroba Pageta),
•  silnego bólu, ograniczenia ruchomości i pogorszenia jakości życia, które nie odpowiadają na leczenie zachowawcze.

2. Przebieg

Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub ogólnym. Podstawowe etapy operacji:

Dostęp chirurgiczny do stawu (najczęściej tylny, boczny lub przedni).
Usunięcie uszkodzonych elementów stawu – głowy kości udowej i panewki stawu.
Przygotowanie kości do implantacji komponentów endoprotezy.
Wszczepienie sztucznej panewki i trzonu z głową protezy – mogą być cementowane lub bezcementowe.
Sprawdzenie stabilności i zakresu ruchu nowego stawu.
Zamknięcie rany i założenie drenu (jeśli konieczne).

3. Zalety

•  Skuteczne zniesienie bólu biodra.
•  Znaczna poprawa zakresu ruchomości i funkcji kończyny.
•  Przywrócenie samodzielności i komfortu życia.
• Trwałość endoprotezy – nawet 15–25 lat w przypadku współczesnych implantów.
• Możliwość szybkiej mobilizacji po zabiegu (w zależności od techniki i implantu).

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach stosuje się:

•  Minimalnie inwazyjne techniki dostępu (np. dostęp przedni bez odcinania mięśni), które zmniejszają ból pooperacyjny i przyspieszają rekonwalescencję.
• Nawigację komputerową lub robotykę, aby zwiększyć precyzję osadzenia komponentów.
•  Personalizację implantów – dobór endoprotezy na podstawie indywidualnej anatomii pacjenta (np. z wykorzystaniem druku 3D).
•  Zastosowanie nowoczesnych materiałów, takich jak ceramika czy powłoki antybakteryjne.

5. Rekonwalescencja

• Hospitalizacja trwa zwykle 3–5 dni.
• Rehabilitacja rozpoczyna się już w 1–2 dobie po operacji – pacjent wstaje i uczy się chodzić z pomocą kul.
• Obciążenie kończyny zależy od rodzaju endoprotezy – cementowane pozwalają na pełne obciążenie wcześniej niż bezcementowe.
• Powrót do samodzielnego funkcjonowania następuje zwykle w ciągu 4–8 tygodni.
•  Pełna rekonwalescencja i powrót do aktywności fizycznej może zająć do 6 miesięcy.
• Niezbędna jest dalsza rehabilitacja, nauka prawidłowego chodu i ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy biodrowej.

1. Wskazania

Endoprotezoplastyka całkowita stawu kolanowego (ang. Total Knee Arthroplasty, TKA) jest wykonywana u pacjentów z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi stawu kolanowego, które powodują silny ból, ograniczenie ruchomości oraz pogorszenie jakości życia. Najczęstszą przyczyną jest choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoartroza), ale wskazaniem mogą być również reumatoidalne zapalenie stawów, deformacje osi kolana (koślawość, szpotawość), martwica jałowa kłykci kości udowej oraz uszkodzenia pourazowe.

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub ogólnym. Podczas operacji chirurg usuwa zniszczone powierzchnie stawowe kości udowej, piszczelowej oraz rzepki, a następnie wszczepia protezę składającą się z metalowych i polietylenowych elementów. Komponenty mogą być mocowane cementem kostnym lub bezcementowo (w zależności od wieku pacjenta, jakości kości i preferencji zespołu operacyjnego). Operacja trwa zazwyczaj od 1,5 do 2 godzin. Po operacji rozpoczyna się wczesna mobilizacja i rehabilitacja.

3. Zalety

• Skuteczna redukcja bólu i poprawa funkcji kolana
• Znaczna poprawa jakości życia i samodzielności
• Korekcja deformacji osi kończyny
• Umożliwienie powrotu do codziennej aktywności, a w niektórych przypadkach również do aktywności sportowej o niskim wpływie na staw

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodkach specjalistycznych możliwe są modyfikacje techniki operacyjnej, takie jak:

• Zastosowanie nawigacji komputerowej lub robotyki do precyzyjnego ustawienia implantów
• Minimalnie inwazyjne dojścia operacyjne, ograniczające uraz tkanek miękkich
• Indywidualnie projektowane protezy na podstawie obrazowania 3D
• Modyfikacje komponentów w zależności od deformacji lub niestabilności kolana

5. Rekonwalescencja

Wczesna rehabilitacja rozpoczyna się już w pierwszej dobie po zabiegu – obejmuje pionizację, naukę chodzenia z pomocą oraz ćwiczenia zakresu ruchu. Pobyt w szpitalu trwa zwykle 3–5 dni. Pełna rekonwalescencja trwa od 6 do 12 tygodni, w zależności od wieku pacjenta, ogólnego stanu zdrowia oraz zaangażowania w proces rehabilitacji. W większości przypadków możliwy jest powrót do codziennych aktywności w ciągu 2–3 miesięcy.

1. Wskazania

Debridement zakażeń kości (osteomyelitis) stosuje się w przypadku:

• przewlekłych lub ostrych zakażeń kości,
• obecności martwiczych fragmentów kostnych (sekwestrów),
• braku odpowiedzi na antybiotykoterapię,
• przetok kostnych lub ropni okołokostnych,
• pooperacyjnych zakażeń implantów ortopedycznych,
• zapalenia kości w przebiegu stopy cukrzycowej.

2. Przebieg

Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym i obejmuje:

• nacięcie skóry nad ogniskiem zakażenia,
• usunięcie tkanek martwiczych, zakażonych oraz ropnych,
• resekcję fragmentów kości objętych martwicą (sekwestrektomia),
• dokładne płukanie rany (np. pulsacyjne z użyciem roztworów antyseptycznych),
• pobranie materiału do badania mikrobiologicznego,
• w przypadku implantów – ich usunięcie lub rewizję,
• w razie potrzeby – wypełnienie ubytku kostnego (np. cementem antybiotykowym),
• zamknięcie rany pierwotne lub wtórne (czasem z użyciem VAC).

3. Zalety

• Usunięcie źródła infekcji i zmniejszenie obciążenia bakteryjnego,
• Poprawa gojenia się tkanek,
• Możliwość dokładnego dobrania antybiotykoterapii celowanej,
• Zmniejszenie ryzyka uogólnienia zakażenia (np. sepsy),
• Możliwość zachowania kończyny i uniknięcia amputacji.

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach stosuje się:

• nowoczesne systemy płukania rany z podciśnieniem (VAC Instill),
• miejscowe podanie antybiotyków w formie kulek gentamycynowych (Stimulan) lub cementu (Cerament)
• techniki endoskopowego debridementu (minimalnie inwazyjnie),
• połączenie zabiegu z terapią biologiczną (np. czynniki wzrostu lub przeszczepy komórkowe),
• współpracę z zespołem leczenia ran przewlekłych.

5. Rekonwalescencja

• Hospitalizacja zazwyczaj trwa od kilku dni do dwóch tygodni,
• Antybiotykoterapia dożylna lub doustna przez 4–6 tygodni (czasem dłużej),
• Unikanie obciążania operowanej kończyny (czasowe odciążenie lub unieruchomienie),
• Regularne kontrole laboratoryjne i obrazowe (CRP, OB, RTG, MRI),
• Rehabilitacja i leczenie chorób współistniejących (np. cukrzycy),
• W niektórych przypadkach potrzebne kolejne etapy leczenia chirurgicznego.

1. Wskazania

Rotacjoplastyka Paley kości udowej to zabieg rekonstrukcyjny stosowany głównie u dzieci z rozległymi wadami kończyny dolnej, takimi jak:

• ciężka wrodzona hipoplazja kości udowej (CFD – Congenital Femoral Deficiency),
• złożone deformacje kończyny z utratą funkcji kolana,
• wcześniejsze niepowodzenia rekonstrukcji lub nieodwracalne uszkodzenia stawu kolanowego,
• nowotwory kości udowej wymagające resekcji (np. mięsak kościopochodny).
• Celem zabiegu jest umożliwienie pacjentowi funkcjonalnego chodzenia z protezą, przy jednoczesnym zachowaniu własnej stopy i stawu skokowego jako stawu „kolanowego” protezowanej kończyny.

2. Przebieg

W trakcie operacji:

• Kość udowa jest przecięta (osteotomia), a następnie obracana o 180 stopni.
• Dzięki tej rotacji staw skokowy przejmuje funkcję kolana, a stopa – funkcję kikuta uda.
• Mięśnie, naczynia i nerwy są odpowiednio wydłużane lub przemieszczane, aby zachować ich funkcję mimo zmiany pozycji kończyny.
• Dalsza część kończyny dolnej (goleń i stopa) jest ustawiona odwrotnie (palce skierowane do tyłu), co pozwala na prawidłowe działanie stawu skokowego w protezie.
• Operacja przeprowadzana jest z zachowaniem najwyższej precyzji, aby zapewnić stabilność, prawidłową rotację i minimalizację powikłań neurologicznych.

3. Zalety

• Zachowanie kończyny – w przeciwieństwie do amputacji, rotacjoplastyka pozwala na wykorzystanie własnej stopy jako stawu zginającego.
• Lepsze czucie i propriocepcja – stopa zachowuje unerwienie, co poprawia kontrolę nad protezą.
• Większa wydajność chodu – pacjenci często osiągają wysoką sprawność funkcjonalną.
• Możliwość dostosowania protezy do wzrostu dziecka – protezy uda są łatwiej dopasowywalne niż złożone ortezy przy innych metodach rekonstrukcyjnych.

Trwałość efektu – metoda daje dobre wyniki funkcjonalne przez wiele lat, również w dorosłości.

4. Autorskie modyfikacje

Dr Dror Paley opracował swoją wersję rotacjoplastyki, uwzględniając:

• precyzyjne planowanie rekonstrukcji długości kończyny z zastosowaniem technik wydłużania,
• zastosowanie wydłużaczy wewnętrznych (PRECICE, STRYDE) po rotacjoplastyce, w celu uzyskania równej długości kończyn,
• optymalizację osi kończyny i rotacji, aby zapewnić jak najlepszą biomechanikę chodu,
• minimalizację ryzyka powikłań neurologicznych dzięki zaawansowanym technikom preparacji nerwów i naczyń.

5. Rekonwalescencja

Po operacji pacjent pozostaje w szpitalu zwykle przez 1–2 tygodnie, a następnie kierowany jest do rehabilitacji.Proces gojenia kości trwa około 6–12 tygodni, w zależności od wieku i zastosowanych technik.Fizjoterapia skupia się na utrzymaniu zakresu ruchu, wzmacnianiu mięśni i nauce chodzenia z nową protezą.Dostosowanie i nauka obsługi protezy odbywa się w ciągu kilku miesięcy.Pełna funkcjonalność uzyskiwana jest zazwyczaj po 6–12 miesiącach, z możliwością uczestniczenia w aktywnościach fizycznych.

1. Wskazania

Osteotomia Pembertona jest stosowana głównie w leczeniu dysplazji stawu biodrowego u dzieci, najczęściej w wieku od 18 miesięcy do 8 lat. Może być również używana w przypadkach niestabilności stawu biodrowego, podwichnięcia, a także jako część leczenia niektórych postaci porażeń mózgowych lub zespołów neurologicznych wpływających na rozwój panewki stawu biodrowego.

2. Przebieg

Osteotomia Pembertona polega na nacięciu miednicy w obrębie kości biodrowej (ilium), przy zachowaniu integralności tylnego i dolnego brzegu panewki. Nacięcie to umożliwia przechylenie i pogłębienie panewki, aby lepiej pokrywała głowę kości udowej. Klin kostny, często autologiczny (np. z talerza biodrowego), jest wstawiany w szczelinę osteotomii w celu utrzymania nowego ustawienia. Operacja przeprowadzana jest zwykle z dostępu przednio-bocznego i nie wymaga przecięcia stawu biodrowego.

3. Zalety

• Zwiększenie pokrycia głowy kości udowej bez konieczności otwierania stawu.
• Możliwość wykonania zabiegu bez ryzyka uszkodzenia chrząstki wzrostowej trójkąta Y (triradiate cartilage), co czyni ją bezpieczną u młodszych dzieci.
• Trwały efekt stabilizacji stawu biodrowego.

Mniejsze ryzyko niestabilności niż przy klasycznych osteotomiach Saltera.

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach stosuje się modyfikacje polegające na:

• użyciu specjalnych implantów zamiast przeszczepów kostnych,
• wykonaniu zabiegu w połączeniu z osteotomią udową, jeśli stwierdzona jest zwiększona antetorsja lub koślawość uda,

5. Rekonwalescencja

Po osteotomii San Diego zazwyczaj nie stosuje się unieruchomienia w gipsie, co stanowi jedną z zalet tej techniki. Dziecko może zacząć rehabilitację stosunkowo wcześnie, a pionizacja i obciążanie kończyny zależą od stopnia korekcji i decyzji operatora. W wielu przypadkach chodzenie (z pomocą) możliwe jest po kilku tygodniach.

Pełna rekonwalescencja trwa zwykle kilka miesięcy i obejmuje:

• ćwiczenia zakresu ruchu w stawie biodrowym,
• wzmacnianie mięśni obręczy biodrowej,
• naukę chodu i reedukację ruchową.
• Szybkość powrotu do aktywności zależy od ogólnego stanu dziecka, obecności innych deformacji i chorób towarzyszących (np. mózgowego porażenia dziecięcego).

1. Wskazania

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego, czyli operacyjne wszczepienie sztucznego stawu biodrowego, jest wskazana w przypadku:

• •zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego (pierwotnej lub wtórnej),
• reumatoidalnego zapalenia stawów,
• jałowej martwicy głowy kości udowej,
•  powikłań pourazowych (np. po złamaniach szyjki kości udowej),
• dysplazji stawu biodrowego,
• chorób metabolicznych stawu (np. choroba Pageta),

• silnego bólu, ograniczenia ruchomości i pogorszenia jakości życia, które nie odpowiadają na leczenie zachowawcze.

2. Przebieg

Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub ogólnym. Podstawowe etapy operacji:

• Dostęp chirurgiczny do stawu (najczęściej tylny, boczny lub przedni).
• Usunięcie uszkodzonych elementów stawu – głowy kości udowej i panewki stawu.
• Przygotowanie kości do implantacji komponentów endoprotezy.
• Wszczepienie sztucznej panewki i trzonu z głową protezy – mogą być cementowane lub bezcementowe.
• Sprawdzenie stabilności i zakresu ruchu nowego stawu.
• Zamknięcie rany i założenie drenu (jeśli konieczne).

3. Zalety

• Skuteczne zniesienie bólu biodra.
•  Znaczna poprawa zakresu ruchomości i funkcji kończyny.
•  Przywrócenie samodzielności i komfortu życia.
•  Trwałość endoprotezy – nawet 15–25 lat w przypadku współczesnych implantów.
•  Możliwość szybkiej mobilizacji po zabiegu (w zależności od techniki i implantu).

4. Autorskie modyfikacje

• W niektórych ośrodkach stosuje się:
•  Minimalnie inwazyjne techniki dostępu (np. dostęp przedni bez odcinania mięśni), które zmniejszają ból pooperacyjny i przyspieszają rekonwalescencję.
• Nawigację komputerową lub robotykę, aby zwiększyć precyzję osadzenia komponentów.
• Personalizację implantów – dobór endoprotezy na podstawie indywidualnej anatomii pacjenta (np. z wykorzystaniem druku 3D).
• Zastosowanie nowoczesnych materiałów, takich jak ceramika czy powłoki antybakteryjne.

5. Rekonwalescencja

•  Hospitalizacja trwa zwykle 3–5 dni.
•  Rehabilitacja rozpoczyna się już w 1–2 dobie po operacji – pacjent wstaje i uczy się chodzić z pomocą kul.
•  Obciążenie kończyny zależy od rodzaju endoprotezy – cementowane pozwalają na pełne obciążenie wcześniej niż bezcementowe.
•  Powrót do samodzielnego funkcjonowania następuje zwykle w ciągu 4–8 tygodni.
•  Pełna rekonwalescencja i powrót do aktywności fizycznej może zająć do 6 miesięcy.
•  Niezbędna jest dalsza rehabilitacja, nauka prawidłowego chodu i ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy biodrowej.

1. Wskazania

Endoprotezoplastyka całkowita stawu kolanowego (ang. Total Knee Arthroplasty, TKA) jest wykonywana u pacjentów z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi stawu kolanowego, które powodują silny ból, ograniczenie ruchomości oraz pogorszenie jakości życia. Najczęstszą przyczyną jest choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoartroza), ale wskazaniem mogą być również reumatoidalne zapalenie stawów, deformacje osi kolana (koślawość, szpotawość), martwica jałowa kłykci kości udowej oraz uszkodzenia pourazowe.

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub ogólnym. Podczas operacji chirurg usuwa zniszczone powierzchnie stawowe kości udowej, piszczelowej oraz rzepki, a następnie wszczepia protezę składającą się z metalowych i polietylenowych elementów. Komponenty mogą być mocowane cementem kostnym lub bezcementowo (w zależności od wieku pacjenta, jakości kości i preferencji zespołu operacyjnego). Operacja trwa zazwyczaj od 1,5 do 2 godzin. Po operacji rozpoczyna się wczesna mobilizacja i rehabilitacja.

3. Zalety

• Skuteczna redukcja bólu i poprawa funkcji kolana
• Znaczna poprawa jakości życia i samodzielności
• Korekcja deformacji osi kończyny

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodkach specjalistycznych możliwe są modyfikacje techniki operacyjnej, takie jak:

• Zastosowanie nawigacji komputerowej lub robotyki do precyzyjnego ustawienia implantów
• Minimalnie inwazyjne dojścia operacyjne, ograniczające uraz tkanek miękkich
• Indywidualnie projektowane protezy na podstawie obrazowania 3D

• Modyfikacje komponentów w zależności od deformacji lub niestabilności kolana

5. Rekonwalescencja

Wczesna rehabilitacja rozpoczyna się już w pierwszej dobie po zabiegu – obejmuje pionizację, naukę chodzenia z pomocą oraz ćwiczenia zakresu ruchu. Pobyt w szpitalu trwa zwykle 3–5 dni. Pełna rekonwalescencja trwa od 6 do 12 tygodni, w zależności od wieku pacjenta, ogólnego stanu zdrowia oraz zaangażowania w proces rehabilitacji. W większości przypadków możliwy jest powrót do codziennych aktywności w ciągu 2–3 miesięcy.

1. Wskazania

Endoprotezoplastyka jednoprzedziałowa (inaczej: częściowa, jednoprzegubowa lub jednostronna) stawu kolanowego to zabieg chirurgiczny polegający na wymianie tylko jednej z trzech części stawu kolanowego – najczęściej przedziału przyśrodkowego. Wskazaniem do operacji są zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe ograniczone wyłącznie do jednego przedziału, przy zachowanej funkcji więzadeł i braku niestabilności stawu. Typowy pacjent to osoba z bólem kolana nieskutecznie leczonym zachowawczo (rehabilitacja, farmakoterapia), z ograniczeniem sprawności i jakością życia, ale bez choroby wieloprzegubowej stawu.

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest najczęściej w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub ogólnym. Chirurg wykonuje niewielkie nacięcie po stronie chorego przedziału, uzyskując dostęp do zniszczonych struktur. Usuwane są zmienione chorobowo powierzchnie stawowe kości udowej i piszczelowej w danym przedziale, a następnie wszczepiane są odpowiednio dopasowane komponenty endoprotezy (metalowo-polietylenowe). Reszta stawu, w tym zdrowe więzadła i pozostałe przedziały, pozostaje nienaruszona. Zabieg trwa zazwyczaj 60–90 minut.

3. Zalety

• Mniejsze nacięcie i mniejsza ingerencja w staw niż w przypadku endoprotezy całkowitej
• Krótszy czas operacji i mniejsza utrata krwi
• Szybsza rekonwalescencja i powrót do codziennych aktywności
• Naturalniejsze czucie stawu – zachowanie własnych więzadeł i części struktur

• Mniejsze ryzyko powikłań (np. infekcji, zakrzepicy) w porównaniu z endoprotezoplastyką całkowitą

4. Autorskie modyfikacje

Niektóre ośrodki lub operatorzy stosują modyfikacje techniki operacyjnej, np. użycie robotów chirurgicznych (robotyczna endoprotezoplastyka), techniki minimalnie inwazyjne z mniejszym cięciem i precyzyjnym osadzaniem implantów. Dodatkowo możliwe jest zastosowanie nowoczesnych implantów dopasowanych indywidualnie do anatomii pacjenta na podstawie obrazowania 3D.

5. Rekonwalescencja

Pacjent zazwyczaj wstaje i zaczyna chodzić z pomocą fizjoterapeuty już w pierwszej dobie po zabiegu. Hospitalizacja trwa od 2 do 3 dni. Rehabilitacja trwa kilka tygodni i skupia się na odzyskaniu pełnej ruchomości stawu, wzmocnieniu mięśni i nauce prawidłowego chodu. Pełny powrót do aktywności zajmuje zazwyczaj 6–12 tygodni. U wielu pacjentów możliwy jest powrót do lekkich sportów, np. jazdy na rowerze, pływania czy wędrówek pieszych.

1. Wskazania

Debridement zakażeń kości (osteomyelitis) stosuje się w przypadku:

• przewlekłych lub ostrych zakażeń kości,
• obecności martwiczych fragmentów kostnych (sekwestrów),
• braku odpowiedzi na antybiotykoterapię,
• przetok kostnych lub ropni okołokostnych,
• pooperacyjnych zakażeń implantów ortopedycznych,

• zapalenia kości w przebiegu stopy cukrzycowej.

2. Przebieg

Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym i obejmuje:

• nacięcie skóry nad ogniskiem zakażenia,
• usunięcie tkanek martwiczych, zakażonych oraz ropnych,
• resekcję fragmentów kości objętych martwicą (sekwestrektomia),
• dokładne płukanie rany (np. pulsacyjne z użyciem roztworów antyseptycznych),
• pobranie materiału do badania mikrobiologicznego,
• w przypadku implantów – ich usunięcie lub rewizję,
• w razie potrzeby – wypełnienie ubytku kostnego (np. cementem antybiotykowym),
• zamknięcie rany pierwotne lub wtórne (czasem z użyciem VAC).

3. Zalety

• Usunięcie źródła infekcji i zmniejszenie obciążenia bakteryjnego,
• Poprawa gojenia się tkanek,
• Możliwość dokładnego dobrania antybiotykoterapii celowanej,
• Zmniejszenie ryzyka uogólnienia zakażenia (np. sepsy),
• Możliwość zachowania kończyny i uniknięcia amputacji.

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach stosuje się:

• nowoczesne systemy płukania rany z podciśnieniem (VAC Instill),
• miejscowe podanie antybiotyków w formie kulek gentamycynowych (Stimulan) lub cementu (Cerament)
• techniki endoskopowego debridementu (minimalnie inwazyjnie),
• połączenie zabiegu z terapią biologiczną (np. czynniki wzrostu lub przeszczepy komórkowe),
• współpracę z zespołem leczenia ran przewlekłych.

5. Rekonwalescencja

• Hospitalizacja zazwyczaj trwa od kilku dni do dwóch tygodni,
• Antybiotykoterapia dożylna lub doustna przez 4–6 tygodni (czasem dłużej),
• Unikanie obciążania operowanej kończyny (czasowe odciążenie lub unieruchomienie),
• Regularne kontrole laboratoryjne i obrazowe (CRP, OB, RTG, MRI),
• Rehabilitacja i leczenie chorób współistniejących (np. cukrzycy),
• W niektórych przypadkach potrzebne kolejne etapy leczenia chirurgicznego.

1. Wskazania

Rotacjoplastyka Paley kości udowej to zabieg rekonstrukcyjny stosowany głównie u dzieci z rozległymi wadami kończyny dolnej, takimi jak:

• ciężka wrodzona hipoplazja kości udowej (CFD – Congenital Femoral Deficiency),
• złożone deformacje kończyny z utratą funkcji kolana,
• wcześniejsze niepowodzenia rekonstrukcji lub nieodwracalne uszkodzenia stawu kolanowego,
• nowotwory kości udowej wymagające resekcji (np. mięsak kościopochodny).
• Celem zabiegu jest umożliwienie pacjentowi funkcjonalnego chodzenia z protezą, przy jednoczesnym zachowaniu własnej stopy i stawu skokowego jako stawu „kolanowego” protezowanej kończyny.

2. Przebieg

W trakcie operacji:

• Kość udowa jest przecięta (osteotomia), a następnie obracana o 180 stopni.
• Dzięki tej rotacji staw skokowy przejmuje funkcję kolana, a stopa – funkcję kikuta uda.
• Mięśnie, naczynia i nerwy są odpowiednio wydłużane lub przemieszczane, aby zachować ich funkcję mimo zmiany pozycji kończyny.
• Dalsza część kończyny dolnej (goleń i stopa) jest ustawiona odwrotnie (palce skierowane do tyłu), co pozwala na prawidłowe działanie stawu skokowego w protezie.
• Operacja przeprowadzana jest z zachowaniem najwyższej precyzji, aby zapewnić stabilność, prawidłową rotację i minimalizację powikłań neurologicznych.

3. Zalety

• Zachowanie kończyny – w przeciwieństwie do amputacji, rotacjoplastyka pozwala na wykorzystanie własnej stopy jako stawu zginającego.
• Lepsze czucie i propriocepcja – stopa zachowuje unerwienie, co poprawia kontrolę nad protezą.
• Większa wydajność chodu – pacjenci często osiągają wysoką sprawność funkcjonalną.
• Możliwość dostosowania protezy do wzrostu dziecka – protezy uda są łatwiej dopasowywalne niż złożone ortezy przy innych metodach rekonstrukcyjnych.

• Trwałość efektu – metoda daje dobre wyniki funkcjonalne przez wiele lat, również w dorosłości.

4. Autorskie modyfikacje

Dr Dror Paley opracował swoją wersję rotacjoplastyki, uwzględniając:

• precyzyjne planowanie rekonstrukcji długości kończyny z zastosowaniem technik wydłużania,
• zastosowanie wydłużaczy wewnętrznych (PRECICE, STRYDE) po rotacjoplastyce, w celu uzyskania równej długości kończyn,
• optymalizację osi kończyny i rotacji, aby zapewnić jak najlepszą biomechanikę chodu,

minimalizację ryzyka powikłań neurologicznych dzięki zaawansowanym technikom preparacji nerwów i naczyń.

5. Rekonwalescencja

• Po operacji pacjent pozostaje w szpitalu zwykle przez 1–2 tygodnie, a następnie kierowany jest do rehabilitacji.
• Proces gojenia kości trwa około 6–12 tygodni, w zależności od wieku i zastosowanych technik.
• Fizjoterapia skupia się na utrzymaniu zakresu ruchu, wzmacnianiu mięśni i nauce chodzenia z nową protezą.
• Dostosowanie i nauka obsługi protezy odbywa się w ciągu kilku miesięcy.
• Pełna funkcjonalność uzyskiwana jest zazwyczaj po 6–12 miesiącach, z możliwością uczestniczenia w aktywnościach fizycznych.

1. Wskazania

Osteotomia Pembertona jest stosowana głównie w leczeniu dysplazji stawu biodrowego u dzieci, najczęściej w wieku od 18 miesięcy do 8 lat. Może być również używana w przypadkach niestabilności stawu biodrowego, podwichnięcia, a także jako część leczenia niektórych postaci porażeń mózgowych lub zespołów neurologicznych wpływających na rozwój panewki stawu biodrowego.

2. Przebieg

Osteotomia Pembertona polega na nacięciu miednicy w obrębie kości biodrowej (ilium), przy zachowaniu integralności tylnego i dolnego brzegu panewki. Nacięcie to umożliwia przechylenie i pogłębienie panewki, aby lepiej pokrywała głowę kości udowej. Klin kostny, często autologiczny (np. z talerza biodrowego), jest wstawiany w szczelinę osteotomii w celu utrzymania nowego ustawienia. Operacja przeprowadzana jest zwykle z dostępu przednio-bocznego i nie wymaga przecięcia stawu biodrowego.

3. Zalety

• Zwiększenie pokrycia głowy kości udowej bez konieczności otwierania stawu.
• Możliwość wykonania zabiegu bez ryzyka uszkodzenia chrząstki wzrostowej trójkąta Y (triradiate cartilage), co czyni ją bezpieczną u młodszych dzieci.
• Trwały efekt stabilizacji stawu biodrowego.
• Mniejsze ryzyko niestabilności niż przy klasycznych osteotomiach Saltera.

4. Autorskie modyfikacje

W niektórych ośrodkach stosuje się modyfikacje polegające na:

• użyciu specjalnych implantów zamiast przeszczepów kostnych,
• wykonaniu zabiegu w połączeniu z osteotomią udową, jeśli stwierdzona jest zwiększona antetorsja lub koślawość uda,
• zastosowaniu nawigacji śródoperacyjnej lub fluoroskopii dla precyzyjnego ustawienia panewki.

5. Rekonwalescencja

Po osteotomii San Diego zazwyczaj nie stosuje się unieruchomienia w gipsie, co stanowi jedną z zalet tej techniki. Dziecko może zacząć rehabilitację stosunkowo wcześnie, a pionizacja i obciążanie kończyny zależą od stopnia korekcji i decyzji operatora. W wielu przypadkach chodzenie (z pomocą) możliwe jest po kilku tygodniach.

Pełna rekonwalescencja trwa zwykle kilka miesięcy i obejmuje:

• ćwiczenia zakresu ruchu w stawie biodrowym,
• wzmacnianie mięśni obręczy biodrowej,
• naukę chodu i reedukację ruchową.
• Szybkość powrotu do aktywności zależy od ogólnego stanu dziecka, obecności innych deformacji i chorób towarzyszących (np. mózgowego porażenia dziecięcego).

1. Wskazania

Osteotomia potrójna miednicy (TPO) jest zabiegiem stosowanym w leczeniu dysplazji stawu biodrowego, głównie u dzieci i młodych dorosłych, u których chrząstka stawowa jest jeszcze dobrze zachowana. Głównym celem operacji jest poprawa pokrycia głowy kości udowej przez panewkę w celu zmniejszenia przeciążeń, opóźnienia zużycia stawu oraz zapobiegania rozwojowi wczesnej choroby zwyrodnieniowej biodra.

2. Przebieg

Zabieg polega na wykonaniu trzech przecięć kości miednicy: kości biodrowej, łonowej i kulszowej, co pozwala na przemieszczenie i odpowiednie ustawienie panewki stawu biodrowego.

Po przemieszczeniu fragmentu miednicy jest on ustabilizowany za pomocą płytek i śrub. Zabieg wykonywany jest najczęściej z dostępu przedniego i wymaga precyzyjnego planowania radiologicznego. Często stosowana jest nawigacja śródoperacyjna lub fluoroskopia dla zapewnienia prawidłowego ustawienia panewki.

3. Zalety

• Poprawia biomechanikę biodra poprzez zwiększenie pokrycia głowy kości udowej.
• Odciąża panewkę i zmniejsza ryzyko wczesnej artrozy.
• Zachowuje własny staw (jest procedurą zachowawczą, w przeciwieństwie do endoprotezoplastyki).
• Może znacząco poprawić funkcję i zmniejszyć ból u młodych pacjentów.

4. Autorskie modyfikacje

W wybranych ośrodkach stosuje się modyfikacje TPO polegające np. na:

• Minimalnie inwazyjnych dojściach, ograniczających rozległość zabiegu i skracających czas rekonwalescencji.
• Zastosowaniu druku 3D do przedoperacyjnego planowania i przygotowania cięć.Połączeniu TPO z artroskopią biodra w przypadku współistniejących
• patologii (np. uszkodzenia obrąbka, FAI).
• U młodszych dzieci możliwe jest dostosowanie techniki do anatomii wieku rozwojowego.

5. Rekonwalescencja

Po zabiegu pacjent najczęściej:

• Przez pierwsze 6 tygodni porusza się z ograniczonym obciążaniem kończyny, przy pomocy kul.
• Rehabilitacja skupia się na odzyskaniu zakresu ruchu, wzmacnianiu mięśni biodra i nauce prawidłowego chodu.
• Pełne obciążanie możliwe jest zazwyczaj po 8–10 tygodniach.
• Powrót do sportu i aktywności następuje zwykle po około 4–6 miesiącach, w zależności od wieku i stanu stawu przed operacją.

1. Wskazania

Operacja z użyciem rosnących prętów MAGEC lub MARVEL jest wskazana u dzieci z wczesnodziecięcą postacią skoliozy (Early Onset Scoliosis – EOS), czyli skrzywieniem kręgosłupa rozpoznanym przed 10. rokiem życia. Zabieg zaleca się w przypadkach postępującej deformacji kręgosłupa, której nie udaje się zatrzymać leczeniem zachowawczym (np. gorsetem). Głównym celem jest kontrolowanie krzywizny i jednoczesne umożliwienie dalszego wzrostu kręgosłupa i klatki piersiowej, co ma kluczowe znaczenie dla rozwoju płuc i ogólnego zdrowia dziecka.

2. Przebieg

Zabieg polega na chirurgicznym wprowadzeniu specjalnych prętów – systemu MAGEC lub MARVEL – po obu stronach kręgosłupa.

• MAGEC: pręty z wewnętrznym mechanizmem magnetycznym, który pozwala na bezoperacyjne, ambulatoryjne wydłużanie za pomocą specjalnego urządzenia zewnętrznego.
• MARVEL: system ze sztywniejszą konstrukcją, który może być dostosowywany mechanicznie w sali zabiegowej, najczęściej w znieczuleniu, ale umożliwia również częściową korekcję rotacyjną kręgosłupa.
• Podczas pierwszego zabiegu chirurg stabilizuje pręty na zdrowych segmentach kręgosłupa za pomocą śrub lub haków. Korekcja deformacji jest prowadzona ostrożnie, aby uniknąć przeciążenia tkanek i układu nerwowego.

3. Zalety

• Umożliwiają kontrolę skoliozy bez konieczności powtarzania otwartych operacji co kilka miesięcy (zwłaszcza MAGEC).
• Pozwalają na dalszy wzrost kręgosłupa i rozwój płuc.
• Zmniejszają ryzyko sztywności kręgosłupa w wieku dorosłym w porównaniu do klasycznej fuzji kręgosłupa we wczesnym wieku.System MARVEL, dzięki dodatkowym opcjom korekcji rotacji, może być korzystny u pacjentów z bardziej złożonymi deformacjami trójwymiarowymi.

4. Autorskie modyfikacje

W zaawansowanych ośrodkach stosuje się zmodyfikowane techniki implantacji, w tym:

• Jednostronne zakładanie prętów u pacjentów z mniejszą krzywizną,
• Zastosowanie prowadników wzrostu tylko na wybranych segmentach (tzw. „skip constructs”),
• Łączenie MAGEC z elementami MARVEL w wyjątkowych przypadkach w celu optymalizacji korekcji. W Paley European Institute priorytetem jest maksymalna ochrona funkcji wzrostu i indywidualne podejście do dynamiki deformacji – co może wpływać na wybór systemu i strategii prowadzenia pacjenta.

5. Rekonwalescencja

Po operacji dziecko spędza zazwyczaj kilka dni w szpitalu. Powrót do codziennej aktywności zajmuje około 2–4 tygodni. W przypadku MAGEC planowane są ambulatoryjne wydłużenia prętów co 2–4 miesiące – bez konieczności znieczulenia.

• Dla systemu MARVEL zwykle konieczne są okresowe modyfikacje, jednak coraz częściej podejmuje się próby minimalizowania ich liczby.
• Ostateczna fuzja kręgosłupa może być rozważana po zakończeniu wzrostu, zwykle w wieku nastoletnim

1. Wskazania

Rizotomia (najczęściej: selektywna rizotomia grzbietowa – SDR) to zabieg neurochirurgiczny stosowany w leczeniu spastyczności mięśniowej, głównie u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD), szczególnie w postaci diplegii spastycznej.

Celem operacji jest zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśniowego, które utrudnia chodzenie, siadanie czy wykonywanie codziennych czynności. Wskazaniem są też przypadki, w których spastyczność prowadzi do bólu, deformacji stawów lub utrudnia terapię ruchową.

2. Przebieg

Podczas zabiegu neurochirurg przecina wybrane (selektywnie) włókna czuciowe korzeni nerwowych wychodzące z rdzenia kręgowego (najczęściej w odcinku lędźwiowym L1–S2).

Operacja odbywa się w znieczuleniu ogólnym, a decyzja o przecięciu konkretnych włókien podejmowana jest na podstawie śródoperacyjnej oceny odpowiedzi mięśni na stymulację elektryczną. Dzięki temu usuwane są jedynie te włókna, które odpowiadają za patologiczne napięcie mięśniowe, bez wpływu na czucie czy funkcję motoryczną.

3. Zalety

• Znaczące zmniejszenie spastyczności nóg
• Ułatwienie nauki chodu i poprawa jakości chodu
• Zmniejszenie bólu i ryzyka deformacji ortopedycznych
• Możliwość rezygnacji lub zmniejszenia dawek leków przeciwspastycznych
• Ułatwienie prowadzenia skutecznej fizjoterapii

4. Autorskie modyfikacje

Niektóre ośrodki, jak Paley Institute, modyfikują klasyczny przebieg zabiegu poprzez:

• dokładniejszą selekcję pacjentów (np. z pomocą analizy chodu i rezonansu mózgu),
• zastosowanie dodatkowych technologii śródoperacyjnych (np. neuromonitoringu z bardziej zaawansowanymi algorytmami),
• integrację zabiegu w szerszy program leczenia (np. rizotomia jako etap poprzedzający lub towarzyszący wydłużaniu kończyn albo korekcji deformacji).

5. Rekonwalescencja

Rehabilitacja po rizotomii jest intensywna i długoterminowa.

• Bezpośrednio po zabiegu pacjent często zostaje unieruchomiony przez kilka dni.
• W kolejnych tygodniach rozpoczyna się fizjoterapia, która trwa nawet 6–12 miesięcy.
• Rehabilitacja skupia się na nauce kontroli ruchu, budowaniu siły mięśniowej oraz poprawie równowagi i chodu. Efekty zabiegu są trwałe, ale wymagają zaangażowania całego zespołu terapeutycznego oraz rodziny.

1. Wskazania

Zabieg stosowany jest przede wszystkim u dzieci z porażeniem mózgowym (MPD) oraz innymi schorzeniami neurologicznymi powodującymi spastyczność. Wskazaniem są przykurcze mięśniowe ograniczające zakres ruchu, deformacje kończyn, zaburzenia chodu oraz bolesność wynikająca z nadmiernego napięcia mięśniowego. Celem jest poprawa funkcji, ułatwienie pionizacji, chodu oraz zmniejszenie bólu i ryzyka dalszych deformacji.

2. Przebieg

Zabieg łączy trzy techniki:

• BTX-A (botulina typu A) podawana jest wielopoziomowo, do wybranych grup mięśni w różnych lokalizacjach kończyn dolnych – zależnie od wzorca spastyczności. Powoduje czasowe osłabienie nadaktywnego mięśnia.
• SPML (Selective Percutaneous Myofascial Lengthening) to technika mikroprzecięć powięzi i mięśni przez niewielkie nacięcia skóry, wykonywana bezpośrednio po podaniu botuliny. Ma na celu rozluźnienie przykurczonych struktur.
• PERCS (Percutaneous Muscle/Tendon Lengthening) polega na przezskórnym wydłużeniu ścięgien – najczęściej ścięgna Achillesa, przywodzicieli uda, czy mięśni kulszowo-goleniowych – przez niewielkie nacięcia, bez otwierania tkanek.
  Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym lub sedacji, najczęściej jako procedura jednodniowa.

3. Zalety

• Minimalnie inwazyjny charakter – szybki powrót do aktywności.
• Możliwość jednoczesnej korekcji wielu poziomów (np. staw biodrowy, kolanowy, skokowy).
• Lepsza kontrola spastyczności dzięki połączeniu botuliny i chirurgii miękkiej.
• Poprawa zakresu ruchu i komfortu życia dziecka bez potrzeby klasycznej, rozległej operacji ortopedycznej.
• Zabieg może być powtarzany w miarę wzrostu i potrzeb pacjenta.

4. Autorskie modyfikacje

W zależności od ośrodka i doświadczenia zespołu chirurgicznego, modyfikacje mogą obejmować:

• użycie ultrasonografii do precyzyjnego podania BTX-A,
• dobór technik SPML/PERCS w zależności od aktualnego napięcia i siły mięśniowej,
• łączenie z dodatkowymi procedurami jak fibrotomia punktowa czy uwolnienie powięziowe,
• indywidualne planowanie sekwencji zabiegów zgodnie z funkcjonalnymi celami pacjenta i jego zespołu terapeutycznego.
• Stosowanie gorsetu wyprostnego celem utrwalenia korekcji i poprawienia długotrwałości wyniku.

5. Rekonwalescencja

Rehabilitacja rozpoczyna się niemal natychmiast po zabiegu. Pierwsze dni mogą wymagać stosowania ortezy wyprostnej, a następnie wdraża się intensywną fizjoterapię ukierunkowaną na utrzymanie uzyskanego zakresu ruchu, reedukację chodu oraz wzmacnianie nowych wzorców ruchowych. Dziecko zwykle wraca do codziennych aktywności w ciągu kilku dni, a pełne efekty zabiegu ocenia się po kilku tygodniach. Często stosuje się również protokoły turnusowe w specjalistycznych ośrodkach rehabilitacyjnych.

1. Wskazania

Operacja SEMLS jest stosowana głównie u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD) oraz u pacjentów z innymi zaburzeniami neurologicznymi powodującymi spastyczność i deformacje układu ruchu. Główne wskazania to:

• spastyczność kończyn dolnych ograniczająca funkcję chodu,
• przykurcze mięśni (np. mięśnia biodrowo-lędźwiowego, ścięgna Achillesa),
• deformacje kostne wynikające z zaburzeń napięcia mięśniowego (np. przodozgięcie miednicy, skrócenie ścięgien),
• asymetrie i kompensacje wpływające na biomechanikę chodu,

• wcześniejsze niepowodzenia leczenia zachowawczego (fizjoterapia, ortezy, toksyna botulinowa).

2. Przebieg

SEMLS to zabieg obejmujący jednoczasowo wiele struktur – mięśni, ścięgien i/lub kości – najczęściej w obu kończynach dolnych. Zabiegi wykonywane są w ramach jednej sesji operacyjnej i mogą obejmować m.in.:

• wydłużenie ścięgien (np. ścięgna Achillesa, mięśni kulszowo-goleniowych),
• osteotomie kości (np. udowej, piszczelowej),
• transfery mięśni i ścięgien,
• stabilizacje stawów (np. patelloplastyki),
• uwolnienie przykurczy i rekonstrukcje tkanek miękkich. Całość jest poprzedzona analizą chodu 3D, która pomaga precyzyjnie zaplanować zakres korekcji.

3. Zalety

• Kompleksowość – wiele problemów korygowanych podczas jednego zabiegu,
• Skrócenie czasu leczenia w porównaniu do rozłożonych w czasie pojedynczych operacji,
• Lepsza biomechanika chodu – poprawa funkcji chodu, postawy i jakości życia,
• Mniejsze ryzyko kompensacji – dzięki korekcji wielu poziomów jednocześnie,
• Mniejszy stres dla dziecka i rodziny – jedno znieczulenie, jeden proces rehabilitacji.

4. Autorskie modyfikacje

W zależności od ośrodka i zespołu chirurgicznego, modyfikacje mogą obejmować:

• zastosowanie nowoczesnych technik małoinwazyjnych,
• dokładne planowanie na podstawie trójwymiarowej analizy chodu (gait lab),
• integrację z systemami nawigacji śródoperacyjnej,
• wykorzystanie zindywidualizowanych ortez i protokołów usprawniania już na etapie planowania,
• zastosowanie nowoczesnych implantów, które skracają czas gojenia i pozwalają na szybszą pionizację.

5. Rekonwalescencja

Proces powrotu do sprawności po SEMLS jest intensywny, ale daje znaczną poprawę funkcjonalną. Obejmuje:

• hospitalizację pooperacyjną (zwykle 3–7 dni),
• unieruchomienie lub ortezowanie przez kilka tygodni,
• stopniową pionizację i naukę chodu z fizjoterapeutą,
• program rehabilitacyjny dostosowany indywidualnie (często 6–12 miesięcy),
• kontrolne badania chodu i konsultacje ortopedyczne.

1. Wskazania

SPML stosuje się głównie u dzieci z porażeniem mózgowym (MPD), dystonią lub innymi schorzeniami neurologicznymi prowadzącymi do wzmożonego napięcia mięśniowego (spastyczności).

Wskazaniem do zabiegu są przykurcze mięśni utrudniające chodzenie, siedzenie, samodzielność lub prowadzące do deformacji kończyn. Najczęściej dotyczy to ścięgien i powięzi mięśni kulszowo-goleniowych, przywodzicieli uda, mięśnia brzuchatego łydki czy zginaczy stawu skokowego.

2. Przebieg

Zabieg SPML wykonuje się techniką małoinwazyjną. Przez niewielkie, kilkumilimetrowe nacięcia skóry, chirurg przy pomocy specjalnych narzędzi przecina powięź i/lub mięsień w wybranych miejscach, wydłużając go i zmniejszając napięcie.

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym i trwa zazwyczaj od 30 do 90 minut, w zależności od liczby mięśni poddanych interwencji.

3. Zalety

• Małoinwazyjność – brak dużych ran, niskie ryzyko powikłań, szybki powrót do sprawności
• Minimalna utrata krwi – procedura bezkrwawa lub z minimalną utratą krwi
• Brak gipsowania – w większości przypadków nie wymaga unieruchomienia
• Krótszy pobyt w szpitalu – dzieci zazwyczaj wracają do domu w ciągu 24 godzin
• Szybka poprawa funkcji – dzieci mogą szybciej wracać do rehabilitacji i nauki chodzenia

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodkach takich jak Paley European Institute, procedura SPML może być łączona z innymi technikami – np. neuromonitoringiem śródoperacyjnym, dynamiczną oceną zakresu ruchu czy terapią botulinową. Zespół może również indywidualnie dobierać miejsca cięć i zakres wydłużenia, dostosowując procedurę do wzorca napięcia danego pacjenta.

5. Rekonwalescencja

Dziecko może wrócić do rehabilitacji już po kilku dniach od zabiegu. Często zaleca się intensywną fizjoterapię przez pierwsze tygodnie, aby utrzymać i rozwinąć nowy zakres ruchu. Poprawa funkcji – np. chodzenia – jest zwykle zauważalna w ciągu kilku tygodni.

Pełny powrót do aktywności zależy od wcześniejszego stanu funkcjonalnego i zaangażowania w rehabilitację, ale SPML znacząco skraca ten czas w porównaniu z klasycznymi operacjami.

1. Wskazania

Wydłużanie kości podudzia (piszczel i/lub strzałka) przy użyciu aparatu zewnętrznego typu Hexapod jest stosowane w leczeniu:

• wrodzonych lub nabytych skróceń kończyn dolnych,
• deformacji osiowych (koślawość, szpotawość, przemieszczenia w płaszczyźnie strzałkowej),
• konsekwencji wcześniejszych złamań, infekcji czy chorób rozwojowych (np. achondroplazja),
• powikłań po usunięciu guzów kości. Metoda znajduje także zastosowanie w planowym wydłużaniu kończyn w przypadkach niskorosłości.

2. Przebieg

Zabieg polega na przecięciu kości (osteotomii) w kontrolowany sposób, a następnie montażu zewnętrznego aparatu sześcioosiowego (Hexapod – najczęściej typu Taylor Spatial Frame lub Orthex).

Aparat składa się z pierścieni lub półpierścieni połączonych sześcioma teleskopowymi prętami (strutami), które umożliwiają wielokierunkowe przemieszczenia.

Po kilku dniach od operacji rozpoczyna się proces wydłużania – pacjent (lub rodzic) codziennie reguluje długość strutów zgodnie z planem opracowanym przez lekarza. Cały proces wydłużania trwa zazwyczaj kilka tygodni, a następnie następuje okres konsolidacji, w którym nowo utworzona tkanka kostna dojrzewa i twardnieje. Całkowity czas noszenia aparatu może wynieść kilka miesięcy.

3. Zalety

• Precyzja: Hexapod umożliwia dokładne korekcje w wielu płaszczyznach jednocześnie.
• Bezpieczeństwo: dynamiczne sterowanie pozwala na bieżąco dostosowywać korekcję do warunków klinicznych.
• Elastyczność: możliwość korekty nie tylko długości, ale i osiowości kończyny w trakcie procesu.
• Brak dużych cięć chirurgicznych: metoda małoinwazyjna w porównaniu do tradycyjnych osteotomii z płytkami lub gwoździami śródszpikowymi.

4. Autorskie modyfikacje

W Paley European Institute stosujemy:

• precyzyjne planowanie z wykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania (np. Orthex Planner, TSF software),
• połączenie wydłużania z jednoczesną korekcją skręcenia kości lub rotacji stopy,
• zindywidualizowane protokoły rehabilitacyjne i farmakologiczne,
• monitoring gojenia za pomocą kontrolnych RTG i zdalnych konsultacji (np. przez aplikację Operio). W niektórych przypadkach używamy dodatkowego
• wsparcia biologicznego (np. przeszczepy komórkowe, PRP) dla przyspieszenia regeneracji kości.

5. Rekonwalescencja

Proces rekonwalescencji obejmuje:

• codzienne pielęgnowanie miejsc wkłucia drutów/pinów,
• regularne kontrole radiologiczne (co 2–4 tygodnie),
• intensywną rehabilitację w trakcie i po zakończeniu noszenia aparatu,
• naukę chodzenia z pomocą kul, a następnie stopniowe odciążanie kończyny. Po zdjęciu aparatu konieczna jest dalsza fizjoterapia i okres adaptacji, trwający
• zwykle od kilku do kilkunastu tygodni. Pełen powrót do aktywności zależy od wieku pacjenta, zakresu wydłużenia oraz tempa gojenia.

1. Wskazania

Rekonstrukcja stopy płasko-koślawej metodą Evansa jest stosowana głównie u dzieci i młodzieży z:

• idiopatyczną stopą płasko-koślawą (najczęściej elastyczną),
• deformacją wtórną do mózgowego porażenia dziecięcego, zespołów neurologicznych lub zespołów genetycznych,
• bólem i ograniczeniem sprawności spowodowanymi zaburzeniem osi i nieprawidłową biomechaniką stopy,
• brakiem poprawy po leczeniu zachowawczym (ortezy, fizjoterapia).

2. Przebieg

Zabieg Evansa polega na osteotomii przednio-bocznej części kości piętowej (blisko jej stawu z kością łódkowatą), z jednoczesnym wszczepieniem klinu kostnego (autogenny lub allogeniczny przeszczep kości lub implant syntetyczny).

Celem osteotomii jest wydłużenie bocznego filaru stopy, co pozwala skorygować przywiedzenie przodostopia i koślawość tyłostopia. W razie potrzeby zabieg łączy się z:

• wydłużeniem ścięgna Achillesa lub mm. łydki,
• artroerezą,
• plastyką ścięgna piszczelowego tylnego (jeśli jest niewydolne),
• przeszczepem ścięgien (np. TP → Navicular).

3. Zalety

• anatomiczna korekcja osi i funkcji stopy,
• dobre wyniki czynnościowe i estetyczne,
• możliwość wykonania zabiegu we wczesnym wieku (nawet od ok. 8. roku życia),
• skuteczna korekcja deformacji u pacjentów z elastyczną stopą płasko-koślawą,
• stosunkowo niskie ryzyko nawrotu w porównaniu do mniej inwazyjnych metod.

4. Autorskie modyfikacje

W praktyce klinicznej stosowane są modyfikacje klasycznej techniki Evansa:

• użycie gotowych implantów tytanowo-ceramicznych zamiast przeszczepów kostnych (np. BioPro® wedge),
• wykonanie zabiegu pod kontrolą nawigacji śródoperacyjnej lub RTG 3D,
• połączenie z nowoczesną artroerezą (implant śródstopno-skokowy),
• techniki mini-inwazyjne i rekonstrukcyjne z użyciem śródszpikowych gwoździ do stabilizacji pięty.

5. Rekonwalescencja

• Unieruchomienie w opatrunku gipsowym lub ortezie na okres ok. 6 tygodni bez obciążania kończyny,
• Stopniowe zwiększanie obciążenia po kontroli radiologicznej (zwykle od 7. tygodnia),
• Powrót do pełnej aktywności fizycznej możliwy po ok. 3–6 miesiącach,
• Rehabilitacja w celu odzyskania siły i elastyczności mięśniowej (indywidualnie dobrany program),
• Regularne kontrole w celu monitorowania wzrostu i ewentualnego ryzyka nawrotu deformacji.

1. Wskazania

Ulnaryzacja to zabieg chirurgiczny stosowany głównie u pacjentów z wrodzonym niedorozwojem kości promieniowej (tzw. radial club hand, czyli promieniowa hemimelia). Schorzenie to powoduje skrócenie i/lub brak kości promieniowej, co skutkuje zniekształceniem i odchyleniem ręki w stronę promieniową. Operacja jest wskazana, gdy deformacja jest znaczna i powoduje problemy z funkcją kończyny, ogranicza zakres ruchu oraz wpływa na wygląd i rozwój dłoni.

2. Przebieg

Ulnaryzacja polega na chirurgicznym przesunięciu nadgarstka w stronę łokciową i jego stabilizacji na kości łokciowej. W trakcie operacji:

• Uwalniane są przykurczone struktury tkanek miękkich po stronie promieniowej.
• Dłoń jest przesuwana i ustawiana bardziej centralnie nad kością łokciową.
• Stabilizacja odbywa się przy użyciu drutów Kirschnera (K-druty), płytek lub śrub.
• W razie potrzeby wykonuje się plastykę tkanek miękkich, by poprawić zakres ruchu i wygląd kończyny.
• Zabieg często wykonywany jest u małych dzieci, w wieku 1–3 lat, aby umożliwić dalszy rozwój ręki w bardziej funkcjonalnym ustawieniu.

3. Zalety

• Poprawa osi kończyny i ustawienia nadgarstka.
• Zwiększenie funkcjonalności ręki, zwłaszcza chwytu.
• Zmniejszenie widocznej deformacji.
• Poprawa warunków do dalszego wzrostu i rozwoju dłoni.
• Możliwość wykonania zabiegu we wczesnym dzieciństwie.

4. Autorskie modyfikacje

W Naszym ośrodku wykonujemy trzecią generację zmodyfikowanej metody ulnaryzacji

5. Rekonwalescencja

Po operacji kończyna jest unieruchomiona w opatrunku gipsowym lub ortezie na kilka tygodni. Po usunięciu stabilizacji wdrażana jest fizjoterapia:

• Celem jest przywrócenie zakresu ruchu i nauka korzystania z ręki w nowym ustawieniu.
• Regularne kontrole radiologiczne monitorują wzrost i rozwój kończyny.
• Czasami potrzebne są kolejne zabiegi korekcyjne w okresie dorastania.

1. Wskazania

CPT X-Union to procedura ortopedyczna stosowana w leczeniu opóźnionych zrostów (delayed union) oraz braku zrostu (non-union) kości po przebytych złamaniach lub operacjach. Zabieg jest wskazany, gdy standardowe leczenie nie doprowadziło do prawidłowego zrostu kostnego, mimo upływu odpowiedniego czasu. Najczęściej dotyczy to kości długich, takich jak kość udowa, piszczelowa czy ramienna.

2. Przebieg

Procedura CPT X-Union polega na stymulacji biologicznej środowiska kostnego, aby doprowadzić do zrostu. Kluczowe elementy to:

• Odsłonięcie miejsca braku zrostu
• Oczyszczenie stawu rzekomego z tkanek włóknistych i martwiczych
• Pobranie i podanie autologicznego przeszczepu kostnego (np. z talerza biodrowego)
• Stabilizacja mechaniczna miejsca złamania – najczęściej za pomocą płytki, gwoździa lub zespoleń śródszpikowych Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym.

3. Zalety

• Przywrócenie ciągłości kostnej i pełnej funkcji kończyny
• Zwiększenie stabilności mechanicznej miejsca złamania
• Wysoka skuteczność w przypadkach opornych na leczenie zachowawcze
• Możliwość jednoczesnego poprawienia osi kończyny przy nieprawidłowym zroście

4. Autorskie modyfikacje

W wyspecjalizowanych ośrodkach ortopedii dziecięcej, takich jak Paley European Institute, stosuje się zaawansowane techniki wspomagające X-Union, m.in.:

• Biologiczne wspomaganie zrostu (np. BMP – Bone Morphogenetic Proteins)
• Techniki mikrochirurgiczne w celu zachowania ukrwienia przeszczepów
• Użycie hybrydowej stabilizacji zewnętrzno-wewnętrznej (np. fixator + płytka)
• Integracja z wcześniejszymi lub równoległymi procedurami rekonstrukcyjnymi

5. Rekonwalescencja

• Hospitalizacja trwa zazwyczaj kilka dni
• Obciążanie kończyny zależne od rodzaju stabilizacji – często częściowe przez 6–8 tygodni
• Regularne kontrole radiologiczne w celu oceny postępu zrostu
• Rehabilitacja indywidualnie dobrana, często rozpoczynana już w pierwszym tygodniu po operacji
• Pełne wygojenie może zająć 3 do 6 miesięcy, w zależności od lokalizacji i rozległości zabiegu

1. Wskazania

Zabieg SUPERknee (Systematic Utilitarian Procedure for Extremity Reconstruction of the knee) jest przeznaczony dla pacjentów z poważnymi deformacjami stawu kolanowego, szczególnie w przebiegu chorób wrodzonych i nabytych, takich jak:

• hipoplazja kości udowej (np. w CFD – Proximal Femoral Focal Deficiency),
• niestabilność kolana z powodu braku więzadeł lub ich znacznej niewydolności,
• deformacje osiowe kolana (koślawość, szpotawość),
• zaburzenia wzrostu lub rozległe zmiany pourazowe. Wskazaniem może być również konieczność zapewnienia stabilności kolana przed wydłużaniem kończyny dolnej.

2. Przebieg

Zabieg jest złożony i wieloetapowy. Może obejmować:

• rekonstrukcję więzadeł krzyżowych (ACL, PCL) z użyciem autograftów lub allograftów,
• korekcję osi mechaniczej kończyny (osteotomie udowe, piszczelowe),
• stabilizację aparatem zewnętrznym (np. Taylor Spatial Frame),
• plastykę tkanek miękkich w celu poprawy funkcji i zakresu ruchu,
• leczenie towarzyszących deformacji, np. skrótu kończyny lub rotacji.
• Wszystkie elementy są precyzyjnie planowane w oparciu o badania obrazowe i indywidualne potrzeby pacjenta.

3. Zalety

• Kompleksowość – jeden zabieg może skorygować wiele patologii jednocześnie.
• Stabilność – przywraca funkcję podporową kolana, co jest kluczowe przed wydłużaniem kończyny.
• Indywidualizacja – procedura jest dopasowana do konkretnej anatomii i potrzeb pacjenta.
• Unikanie amputacji – umożliwia leczenie pacjentów, którzy w innych ośrodkach kierowani są do protezowania.

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodku Paley European Institute stosuje się modyfikacje opracowane przez dr. Paleya i zespół:

• połączenie rekonstrukcji więzadłowej z korekcją osiową i planem wydłużania,
• zastosowanie hybrydowego zespolenia i zewnętrznej stabilizacji,
• optymalizacja cięcia i dostępu operacyjnego dla minimalizacji blizn i szybszej mobilizacji.

5. Rekonwalescencja

Proces gojenia i rehabilitacji zależy od zakresu procedury, ale zwykle obejmuje:

• 6–12 tygodni ochrony kończyny (odciążenie, stabilizacja),
• intensywną fizjoterapię od pierwszych dni po operacji,
• kontrolne badania RTG i oceny ortopedyczne co kilka tygodni,
• pełną rehabilitację często trwającą kilka miesięcy, zwłaszcza jeśli planowane jest dalsze wydłużanie kończyny.

1. Wskazania

Zabieg SUPERhip (ang. Systematic Utilitarian Procedure for Extremity Reconstruction – hip) został opracowany przez dr. Drora Paleya w celu leczenia ciężkich deformacji i niestabilności stawu biodrowego u dzieci z wrodzonymi i nabytymi wadami kończyn dolnych.

Wskazania obejmują m.in.:

• • deformacje biodra w przebiegu niedorozwoju kości udowej (np. Proximal Femoral Focal Deficiency – PFFD, Congenital Femoral Deficiency – CFD),
• • niestabilność stawu biodrowego z brakiem głowy lub panewki,
• • deformacje stawu biodrowego w przebiegu zespołów rzadkich (np. TAR, FFU, fibular hemimelia),
• • złożone przypadki, w których konwencjonalne techniki rekonstrukcyjne są niewystarczające.

2. Przebieg

SUPERhip to kompleksowy, wieloetapowy zabieg rekonstrukcyjny, który obejmuje:

• • rekonstrukcję panewki biodrowej (często z zastosowaniem przeszczepów kostnych),
• • korekcję deformacji bliższego odcinka kości udowej, w tym osteotomię szyjki i stabilizację,
• • stabilizację stawu poprzez odpowiednie ustawienie i zespolenie struktur kości udowej i miednicy,
• • często jednoczesne wykonanie zabiegu SUPERknee, jeśli występuje niestabilność kolana.

3. Zalety

• • pozwala na zachowanie własnego biodra dziecka, co jest istotne w długofalowym rozwoju,
• • umożliwia rekonstrukcję anatomiczną, nawet w bardzo trudnych przypadkach,
• • poprawia stabilność, długość i funkcję kończyny,
• • zmniejsza potrzebę amputacji lub zastosowania protez,
• • jest częścią kompleksowego podejścia do wydłużania i wyrównywania kończyn (w połączeniu z SUPERknee i innymi procedurami).

4. Autorskie modyfikacje

Dr Paley i jego zespół wprowadzili liczne modyfikacje do klasycznych technik ortopedycznych:

• • użycie specjalnie profilowanych przeszczepów kostnych z kości biodrowej do rekonstrukcji panewki,
• • autorskie narzędzia i implanty ułatwiające korekcję deformacji szyjki i trzonu kości udowej,
• • łączenie procedury z zabiegami SUPERknee oraz planowanym wydłużaniem kończyny w jednym protokole leczenia,
• • szczegółowe planowanie oparte na badaniach obrazowych 3D i indywidualnych szynach operacyjnych.

5. Rekonwalescencja

• • Po zabiegu pacjent przebywa kilka dni w szpitalu, gdzie prowadzona jest kontrola bólu i wstępna rehabilitacja.
• • Jeśli zastosowano aparat zewnętrzny, rekonwalescencja obejmuje regularne korekcje i pielęgnację pinów.
• • Pacjent przechodzi intensywną rehabilitację – zarówno w warunkach ambulatoryjnych, jak i turnusowych – mającą na celu odzyskanie zakresu ruchu, wzmocnienie mięśni i naukę chodu.
• • Powrót do pełnej sprawności może zająć kilka miesięcy, ale efekt końcowy często oznacza znaczną poprawę jakości życia.

1. Wskazania

Zabieg SUPERankle (Systematic Utilization of Precise Exposure and Reduction of the ankle) stosowany jest przede wszystkim u pacjentów z deformacjami stawu skokowego i przylegających struktur kostnych, najczęściej w przebiegu takich schorzeń jak:

•  Fibular hemimelia (brak lub niedorozwój strzałki)
• Tibial hemimelia (brak lub niedorozwój kości piszczelowej)
• Deformacje rotacyjne i/lub osiowe stawu skokowego
• Niewydolność stawu skokowego po wcześniejszych operacjach lub wrodzonych wadach

Celem operacji jest ustabilizowanie i wyśrodkowanie stawu skokowego, poprawa funkcji chodu oraz przygotowanie pacjenta do ewentualnego wydłużania kończyny.

2. Przebieg

Zabieg wykonywany jest zwykle w znieczuleniu ogólnym. Kluczowe etapy:

•  Dokładna ekspozycja kostnych struktur stawu skokowego (skokowej, piszczelowej, strzałkowej)
•  Korekcja ustawienia kości – m.in. osteotomie kości piszczelowej i skokowej
•  Stabilizacja stawu przy użyciu płytki SUPERankle lub specjalistycznych implantów
• W razie potrzeby – jednoczesna korekcja stopy (np. rekonstrukcja stawu podskokowego, artrodezy, przeniesienie ścięgien)

Zabieg umożliwia anatomiczną rekonstrukcję stawu skokowego z przywróceniem prawidłowej biomechaniki.

3. Zalety

•  Zachowanie lub poprawa funkcji stawu skokowego
•  Przygotowanie do wydłużania kończyny bez destabilizacji stawu
•  Zmniejszenie ryzyka niestabilności, koślawości lub szpotawości stawu
•  Zmniejszenie bólu i poprawa jakości chodu
• Trwałe efekty funkcjonalne, nawet przy dużych deformacjach

4. Autorskie modyfikacje

W Paley European Institute, SUPERankle bywa łączony z:

• Korekcją deformacji stopy w ramach tej samej operacji (np. przodostopie przywiedzione, deformacje pięty)
• Jednoczesnym założeniem aparatu zewnętrznego (np. PRECICE, Hexapod przy planowanym wydłużaniu kończyny
• Wykorzystaniem specjalnych metod obrazowania śródoperacyjnego 3D do precyzyjnego ustawienia stawu

5. Rekonwalescencja

•  Hospitalizacja: 3–5 dni
• Unieruchomienie w opatrunku gipsowym lub ortezie: 6–8 tygodni
• Stopniowe obciążanie kończyny po uzyskaniu zrostu kostnego
• Rehabilitacja ukierunkowana na przywrócenie ruchomości, siły i balansu mięśniowego
•  Powrót do pełnej aktywności: zazwyczaj po 4–6 miesiącach

1. Wskazania

Derotacja kości udowej (osteotomia derotacyjna kości udowej) jest wykonywana u pacjentów z nieprawidłowym ustawieniem osi obrotu kości udowej – najczęściej z nadmierną antetorsją (przekręceniem do wewnątrz) lub rzadziej retrotorsją (przekręceniem do zewnątrz).

Wskazaniami do zabiegu są m.in.:

• Chód gołębi (in-toeing) u dzieci i młodzieży, który nie ustępuje samoistnie,
• deformacje rotacyjne po przebytych złamaniach,
• deformacje pourazowe lub pourazowe zmiany w stawie biodrowym,
• wtórne zmiany po schorzeniach neurologicznych (np. mózgowe porażenie dziecięce),
• pogłębiająca się niestabilność lub ból kolana i biodra związane z nieprawidłową osiowością.

2. Przebieg

Zabieg przeprowadza się zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym. Polega on na:

• nacięciu skóry i dotarciu do trzonu kości udowej (najczęściej w części bliższej lub dalszej),
• przecięciu (osteotomii) kości udowej,
• obróceniu fragmentu kości w odpowiednim kierunku (do wewnątrz lub na zewnątrz), aby przywrócić prawidłowy kąt torsji,
• ustabilizowaniu kości za pomocą płyty z wkrętami lub pręta śródszpikowego (w zależności od lokalizacji osteotomii). Zabieg może być wykonywany jednostronnie lub obustronnie – w zależności od potrzeb.

3. Zalety

• Przywrócenie prawidłowego ustawienia kończyny dolnej,
• Poprawa biomechaniki chodu,
• Redukcja bólu stawu biodrowego, kolanowego lub lędźwiowego,
• Zmniejszenie ryzyka wtórnych przeciążeń i zmian zwyrodnieniowych,
• Poprawa estetyki chodu i postawy.

4. Autorskie modyfikacje

W wielu ośrodkach stosuje się modyfikacje zabiegu:

• Technika małoinwazyjna z wykorzystaniem prętów śródszpikowych (np. w Paley Institute: pręt Precice Stryde lub Nail to Nail),
• Zabieg łączony z innymi korekcjami – np. korekcją koślawości kolana lub zabiegami w obrębie stopy,
• Zastosowanie technologii wspomagających planowanie (np. planowanie 3D, nawigacja),
• Możliwość korekcji w więcej niż jednej płaszczyźnie (np. rotacja + kąt koślawości/szpotawości).

5. Rekonwalescencja

• Pacjent pozostaje w szpitalu zwykle przez 2–5 dni,
• Początkowo konieczne jest poruszanie się o kulach,
• Obciążanie operowanej kończyny zależy od typu stabilizacji – zazwyczaj częściowe przez 4–6 tygodni,
• Rehabilitacja obejmuje ćwiczenia zakresu ruchu, siły i naukę prawidłowego wzorca chodu,
• Powrót do pełnej aktywności możliwy zwykle po 3–6 miesiącach.

1. Wskazania

Derotacja kości piszczelowej jest wykonywana u pacjentów, u których występuje patologiczne ustawienie kości piszczelowej – najczęściej skręt do wewnątrz (tzw. torsja wewnętrzna) lub rzadziej skręt na zewnątrz. Wskazaniem do zabiegu jest:

• trwała deformacja osi kończyny dolnej wpływająca na chód (np. chód gołębi, potykanie się),
• brak poprawy mimo upływu czasu i zastosowania leczenia zachowawczego,
• dolegliwości bólowe lub wtórne zmiany przeciążeniowe w kolanach, biodrach lub stopach,

• różnica kosmetyczna i funkcjonalna względem drugiej kończyny.

2. Przebieg

Zabieg polega na przecięciu kości piszczelowej (czasem również strzałkowej) w celu korekcji kąta torsji. Etapy operacji:

• wykonanie cięcia skórnego i odsłonięcie kości,
• przecięcie trzonu kości piszczelowej (osteotomia),
• obrót fragmentów kości względem siebie do prawidłowego ustawienia,
• stabilizacja nowego ustawienia za pomocą płyty i śrub (lub zespolenia zewnętrznego, np. w aparacie Ilizarowa),
• sprawdzenie osi kończyny i zamknięcie rany warstwowo.

3. Zalety

• znaczna poprawa osi kończyny i biomechaniki chodu,
• redukcja bólu i ryzyka przeciążeniowych uszkodzeń stawów,
• poprawa wyglądu kończyny i komfortu psychicznego pacjenta,
• prewencja wtórnych deformacji i zmian zwyrodnieniowych.

4. Autorskie modyfikacje

W zależności od doświadczenia i preferencji zespołu operacyjnego, można stosować różne techniki:

• osteotomia z użyciem nawigacji komputerowej lub planowania 3D,
• jednoczesna korekcja innych deformacji (np. szpotawości kolana),
• zastosowanie małoinwazyjnych cięć.
• małoinwazyjne podejście bez osteotomii kości strzałkowej

5. Rekonwalescencja

• Pacjent przez pierwsze tygodnie porusza się z odciążeniem kończyny i wspomaganiem (kule, ortezy).
• Gojenie kości trwa zwykle 6–8 tygodni – w tym czasie stopniowo zwiększa się obciążenie.
• Rehabilitacja skupia się na odzyskaniu pełnego zakresu ruchu, siły mięśniowej i nauce prawidłowego chodu.
• Pełny powrót do aktywności zajmuje ok. 3–6 miesięcy w zależności od wieku i typu stabilizacji.

1. Wskazania

Obustronna rekonstrukcja niestabilności bioder wykonywana jest głównie u dzieci z wrodzoną lub nabytą niestabilnością stawów biodrowych. Najczęstszymi wskazaniami są:

• dysplazja stawu biodrowego (DDH),
• niestabilność pourazowa,
• niestabilność wtórna do chorób neurologicznych (np. MPD),
• brak zadowalającego efektu leczenia zachowawczego (szelki Pavlika, uprzęże, ortezy),
• wcześniejsze niepowodzenia leczenia operacyjnego.
• Decyzję o operacji podejmuje się w oparciu o badanie kliniczne, zdjęcia RTG, często również MRI i badania czynnościowe.

2. Przebieg

Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym i często obejmuje kilka składowych:

• otwarta repozycja stawu biodrowego – usunięcie przeszkód blokujących prawidłowe ustawienie głowy kości udowej (np. więzadło obłe, przerośnięta panewka),
• osteotomia miednicy – najczęściej Dega, Pemberton lub Salter, mająca na celu poprawę pokrycia głowy kości udowej przez panewkę,
• osteotomia kości udowej – korekcja kąta szyjkowo-trzonowego i/lub rotacji,
• stabilizacja za pomocą implantów – płytek, śrub, gwoździ elastycznych (ESIN).
• Najważniejszym aspektem tej metody jest brak konieczności stosowania opatrunków gipsowych – stabilność uzyskiwana jest dzięki nowoczesnym materiałom i technikom operacyjnym, co pozwala na szybsze uruchomienie pacjenta.

3. Zalety

• Brak unieruchomienia w opatrunku gipsowym – mniej powikłań skórnych, odleżyn, zaniku mięśni.
• Szybszy powrót do pionizacji i rehabilitacji.
• Zmniejszony dyskomfort dla dziecka i opiekunów.
• Możliwość dokładniejszej kontroli pooperacyjnej dzięki swobodnemu dostępowi do kończyn.
• Lepsza jakość życia po operacji – możliwość wcześniejszego powrotu do funkcjonowania.

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodkach specjalistycznych, takich jak Paley European Institute, stosuje się m.in.:

• zastosowanie śródoperacyjnego RTG i 3D CT w celu precyzyjnej kontroli ustawienia implantów,
• planowanie 3D rekonstrukcji z wykorzystaniem obrazowania z rezonansu i tomografii,
• personalizowane prowadzenie rehabilitacji, rozpoczętej już w pierwszej dobie po operacji.
• całkowita rezygnacje ze stosowania opatrunków gipsowych
• minimalizacja ryzyka przetoczenia krwi.

5. Rekonwalescencja

• Pacjent pionizowany jest często w ciągu 1–3 dni po operacji.
• Rehabilitacja rozpoczyna się niemal natychmiast, najpierw w formie ćwiczeń biernych, potem czynnych.
• Dzieci uczone są chodu z pomocą (balkonik, ortezy).
• Implanty usuwane są zazwyczaj po kilku miesiącach, gdy zrosty kostne są stabilne.
• Pełny powrót do sprawności możliwy jest w ciągu kilku miesięcy, a rezultaty oceniane są długofalowo (do 1–2 lat).

1. Wskazania

Transport poprzeczny (ang. transverse bone transport) to metoda leczenia trudnogojących się ran i owrzodzeń w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej, szczególnie w przypadkach:

• braku poprawy po leczeniu zachowawczym (antybiotykoterapia, opatrunki, odciążenie),
• przewlekłych owrzodzeń z towarzyszącą osteolizą kości śródstopia lub paliczków,
• zagrożenia amputacją w wyniku niedokrwienia i infekcji tkanek,
• obecności niedokrwiennego tła zmian z mikronaczyniopatią.

2. Przebieg

Zabieg polega na wykonaniu osteotomii jednej z kości śródstopia, zazwyczaj w jej dystalnej części, a następnie powolnym przesuwaniu odciętego fragmentu poprzecznie (czyli w kierunku rany) przy użyciu zewnętrznego fiksatora, np. aparatu Ilizarowa lub aparatu LRS.

Ten kontrolowany mikrotransport kości:

• stymuluje angiogenezę (tworzenie nowych naczyń krwionośnych),
• poprawia lokalne ukrwienie w obrębie rany,
• wspomaga oczyszczanie rany i tworzenie się ziarniny.
• Po osiągnięciu odpowiedniego efektu mikrokrążeniowego, transportowany fragment zostaje ustabilizowany w nowej pozycji, a proces regeneracji przebiega dalej naturalnie.

3. Zalety

• Radykalna poprawa ukrwienia lokalnego bez konieczności zabiegów rewaskularyzacyjnych,
• Wysoka skuteczność w gojeniu ran przy minimalizacji ryzyka amputacji,
• Możliwość leczenia również pacjentów z chorobami współistniejącymi (np. niewydolność nerek, choroby serca),
• Stymulacja naturalnych procesów regeneracyjnych organizmu bez konieczności przeszczepów czy biomateriałów.

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodkach zaawansowanej ortopedii często stosuje się:

• indywidualne modyfikacje aparatów zewnętzrnych (w tym lekkie systemy hybrydowe),
• wykorzystanie specjalistycznych technik osteotomii (np. minimalnie inwazyjne cięcia),
• protokoły antybiotykowe i odciążające dobrane na podstawie mikrobiologii i biomechaniki rany.

5. Rekonwalescencja

• Czas noszenia aparatu: zwykle 6–12 tygodni w zależności od rozległości transportu i przebiegu gojenia,
• Obciążanie kończyny: zależne od zaawansowania procesu gojenia, często częściowe już od pierwszych tygodni,
• Kontrole ambulatoryjne: regularne (co 1–2 tygodnie) w celu oceny pozycji transportowanego fragmentu i stanu rany,
• Po zakończeniu leczenia – zalecana rehabilitacja i odpowiednie zaopatrzenie ortopedyczne (np. obuwie odciążające), by zapobiegać nawrotom.

1. Wskazania

Zabieg wskazany jest u pacjentów z utrwalonym przykurczem stawu kolanowego, który ogranicza zakres ruchu, upośledza chód lub uniemożliwia funkcjonowanie protez kończyn dolnych. Najczęstsze przyczyny przykurczu to: wady wrodzone (np. artrogrypoza), powikłania po urazach, infekcjach, wcześniejsze operacje lub choroby neurologiczne. W przypadkach, gdy dochodzi do wtórnych zmian kostnych lub znacznego przemieszczenia osi kończyny, konieczne jest połączenie zabiegu na tkankach miękkich z ingerencją kostną.

2. Przebieg

Zabieg przebiega w kilku etapach:

• Kapsulotomia stawu kolanowego – chirurgiczne przecięcie torebki stawowej w celu uwolnienia zesztywniałych struktur, zarówno od strony przedniej (częściej) jak i tylnej (rzadziej, ale przy znacznych przykurczach konieczne).
• Osteoplastyka kości udowej – modelowanie lub usunięcie przerośniętych fragmentów kości udowej (np. tylnej części kłykcia), które blokują pełne wyprostowanie kolana.
• Skrócenie kości udowej – resekcja fragmentu trzonu kości udowej w celu redukcji napięcia tkanek miękkich i ułatwienia osiągnięcia wyprostu stawu. Zabieg może być wykonywany w formie osteotomii z zespoleniem płytką lub gwoździem.
• W razie potrzeby zabieg uzupełnia się o wydłużenie mięśni zginaczy kolana, uwolnienie nerwu kulszowego, a także rekonstrukcję innych struktur okołostawowych.

3. Zalety

• Znaczna poprawa zakresu ruchomości w stawie kolanowym, szczególnie w wyproście.
• Umożliwienie pacjentowi samodzielnego poruszania się lub prawidłowego użytkowania ortez czy protez.
• Poprawa osi kończyny i biomechaniki chodu.
• Zmniejszenie bólu związanego z patologicznym ustawieniem kończyny.

4. Autorskie modyfikacje

W ośrodkach specjalizujących się w chirurgii rekonstrukcyjnej dzieci, takich jak Paley European Institute, często stosuje się modyfikacje polegające na:

• Zastosowaniu nowoczesnych technik obrazowania śródoperacyjnego (np. nawigacja 3D) do precyzyjnego planowania osteotomii.
• Używaniu implantów minimalizujących ryzyko podrażnienia tkanek miękkich.
• Wykorzystaniu technik mikrochirurgicznych do ochrony nerwu kulszowego i strzałkowego.

5. Rekonwalescencja

• Hospitalizacja: zwykle 2–3 dni, zależnie od zakresu zabiegu i ogólnego stanu pacjenta.
• Unieruchomienie: zazwyczaj w ortezie stawu kolanowego w wyproście przez kilka tygodni.
• Rehabilitacja: rozpoczynana możliwie wcześnie, obejmuje terapię manualną, ćwiczenia bierne i czynne oraz naukę chodu.
• Powrót do funkcji: pełna rekonwalescencja może trwać od kilku miesięcy do roku. W przypadkach złożonych konieczne są dalsze etapy rekonstrukcji lub wydłużania kończyny.

1. Wskazania

Osseointegracja to innowacyjna metoda leczenia pacjentów po amputacjach kończyn, szczególnie uda lub podudzia. Zabieg ten jest wskazany u osób, które:

• mają trudności z noszeniem klasycznej protezy ze względu na bolesność kikuta, podrażnienia skóry lub niestabilność leja,
• nie uzyskują zadowalającej mobilności i komfortu z klasyczną protezą,
• chcą zwiększyć czucie podłoża („osseopercepcję”) i kontrolę nad protezą,
• nie mają przeciwwskazań do wszczepienia tytanowego implantu (np. brak aktywnej infekcji, odpowiednia jakość kości).

2. Przebieg

Zabieg osseointegracji polega na chirurgicznym wszczepieniu tytanowego implantu bezpośrednio do kości kikuta. Jest to jeden zabieg operacyjny, podzielony na dwa etapy.

• Etap I – do kanału szpikowego kości wszczepiany jest implant (zazwyczaj z tytanu) – tzw. endo-moduł. Po tym etapie następuje kilkutygodniowy okres gojenia i osteointegracji (zrośnięcia implantu z kością).
• Etap II – przez skórę wyprowadzany jest zewnętrzny element – – do którego mocowana jest proteza. To pozwala na bezpośrednie połączenie ciała z protezą, bez konieczności stosowania leja.

Rehabilitacja rozpoczyna się niedługo po drugim etapie – stopniowo wprowadzane jest obciążanie kończyny.

3. Zalety

• Brak leja protezowego – eliminacja otarć, ran i bólu związanego z użytkowaniem klasycznej protezy,
• Lepsze czucie podłoża (osseopercepcja) – pacjenci odczuwają kontakt z ziemią, co wpływa na stabilność i kontrolę,
• Zwiększona mobilność i swoboda ruchu,
• Szybsze zakładanie i zdejmowanie protezy,
• Poprawa jakości życia – większa niezależność, redukcja bólu, łatwiejsze poruszanie się, nawet boso w domu.

4. Autorskie modyfikacje

W naszym ośrodku zabieg osseointegracji wykonywany jest jako jednoetapowy, co skraca czas rekonwalescencji.

Dodatkowo stosowane są różne systemy implantów.

Personalizacja techniki w zależności od długości kikuta, jakości kości, czy potrzeb pacjenta.

Często łączy się też osseointegrację z zabiegami modelującymi kikut (np. przeszczepy skóry, korekty tkanek miękkich) lub z neurochirurgicznymi procedurami mającymi na celu redukcję bólu fantomowego (np. TMR – targeted muscle reinnervation).

5. Rekonwalescencja

• Po operacji– pacjent porusza się o kulach, trwa okres osteointegracji (zwykle 6–8 tygodni).
• Po wygojeniu implantu – rozpoczyna się delikatne obciążanie kończyny z pomocą rehabilitanta, z użyciem tymczasowej protezy.
• W kolejnych tygodniach – zwiększa się czas użytkowania protezy i obciążenie. Pełna rehabilitacja może zająć od 3 do 6 miesięcy, w zależności od indywidualnych możliwości pacjenta. Efekty są zazwyczaj bardzo pozytywne, zwłaszcza u aktywnych pacjentów.